سادس/آذربایجان شرقی رئیس اداره تالاب‌های اداره کل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان شرقی به تشریح فعالیت‌های انجام شده توسط طرح حفاظت از تالاب‌های ایران طی یک دهه در استان آذربایجان شرقی پرداخت و چالش ها و فرصت های پیش رو را ارائه داد.
«یدالله آذرهوا» از سال ۱۳۸۵ فعالیت حرفه‌ای خود را در راستای حفاظت از تالاب‌ها در سازمان حفاظت محیط زیست با نقش کارشناس استانی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران شروع کرد؛ در آن برهه طرح حفاظت از تالاب های ایران با هدف نهادینه‌سازی رویکرد زیست بومی در مدیریت تالاب‌های کشور اقدام به تعریف پایلوت‌های تالابی در سطح کشور (دریاچه ارومیه، تالاب پریشان و تالاب شادگان) به منظور تدوین برنامه مدیریت زیست بومی کرد و در ادامه کار با همکاری و مشارکت ذینفعان سایت‌های قوری گول و قره قشلاق نیز در استان آذربایجان شرقی در دستور کار قرار گرفت.
مدتی بعد با توجه به شکل‌گیری ساختارهای اجرایی برنامه‌های مدیریت تالاب‌های استان و لزوم تشکیل دبیرخانه‌های زیست بومی در اداره کل حفاظت محیط زیست استان، آذرهوا به‌عنوان مسئول دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب های قوری گول و قره قشلاق منصوب شد.
آذرهوا در گفت‌وگو با سادس با اشاره به اثرات فعالیت‌ها و تسهیلگری‌های طرح در آن سال‌ها در شکل گیری دبیرخانه های استانی بیان کرد: ارتباط تنگاتنگ طرح و ذی مدخلان حوضه باعث تشکیل ادارات تالابی به صورت تخصصی در بدنه ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها شد. تسهیلگری های طرح، موجب برگزاری نشست‌های منظم و مستمر به صورت شش ماهه و سالانه بین ذینفعان کلیدی و تصمیم ساز مدیریت تالاب‌ها شد.
وی به نتایج حاصل از فعالیت‌های طرح حفاظت از تالاب های ایران اشاره کرد و گفت: فلسفه تشکیل طرح حفاظت از تالاب های ایران تغییر رویکرد در مدیریت تالاب‌های کشور بوده که در جهت بهره‌گیری از شیوه‌های نوین و تجارب موفق بین‌المللی و اصلاح رویکرد صرفاً حفاظتی و حرکت به سمت نهادینه سازی رویکرد زیست بومی و مشارکت کلیه ذینفعان در مدیریت تالاب ها بوده است.
وی ادامه داد: خوشبختانه این رویکرد تاکنون ثمرات بسیار خوبی در حوضه تالاب‌های کشور خصوصاً از لحاظ ایجاد زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری لازم برای مدیریت تالاب‌ها داشته است و در حال حاضر اکثر تالاب‌های حائز اهمیت کشور دارای برنامه مدیریت زیست بومی و ساختارهای اجرایی مورد نیاز برای مدیریت آنها شده‌اند و ظرفیت سازی در نیروی انسانی و تربیت نیروهای مجرب و آگاه به مسائل تالاب‌های کشور یکی از نتایج مهم این طرح بوده که در طول دوره فعالیت آن به صورت منظم انجام شده است.
وی همچنین به نقش پشتیبانی طرح از عملیاتی کردن برنامه‌های مدیریت جامع از جمله پیاده‌سازی و الگوسازی فعالیت‌های استقرار کشاورزی پایدار و تنوع بخشی به معیشت‌های سازگار با منابع تالابی تاکید و خاطرنشان کرد: از کلیدی‌ترین اقدامات این طرح، آگاه‌سازی، اطلاع‌رسانی و جلب مشارکت جوامع محلی نسبت به موضوعات تالاب‌ها بوده که به‌صورت هوشمندانه و هدف‌مند از سطوح پایین جامعه شروع و باعث تغییر نگرش آنها نسبت به مسائل محیط‌زیستی و معیشتی بوده است. همچنین ظرفیت سازی در جامعه محلی، جریان سازی اجتماعی، ارتقاء همکاری های بین بخشی، توانمندسازی بدنه کارشناسی و اجرایی پروژه و ارتقاء بهره وری نهاده ها نیز از نتایج و ثمرات مهم این طرح بوده است.
آذرهوا ضمن ابراز خرسندی از برطرف شدن برخی مسائل مربوط به مدیریت تالاب‌ها، از جمله خلاء حقوقی و نبود زیرساخت‌های لازم برای توسعه همکاری‌های بین بخشی در طول زمان به واسطه مشارکت طرح، اشاره کرد: تدوین قوانین جدید محیط زیستی بالاخص در حوزه آب و خاک و همچنین تشکیل دبیرخانه‌های تالابی به عنوان پلتفرم‌های همکاری بین بخشی به عنوان راهکارهای حل مسائل مذکور بوده است.
وی ادامه داد: مسائلی از جمله تعارض منافع بخشی و ضعف‌های مربوط به سیاست‌گذاری از سایر مسائل محیط‌زیستی می‌باشد که همچنان نیازمند یافتن راه حل های عملگرایانه می‌باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: فرصت‌های پیش رو به منظور بهره‌مندی از دستاوردهای طرح حفاظت از تالاب‌های ایران شاملِ استفاده از ظرفیت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری ایجاد شده در جهت بهبود وضعیت تالاب‌ها، تعمیم و گسترش تجارب و دستاوردهای به‌دست آمده در سطوح اجرایی از جمله استقرار کشاورزی پایدار و تنوع بخشی به معیشت‌های سازگار با منابع تالابی و همچنین استفاده از ظرفیت رسانه‌ها و زیرساخت‌های اطلاع‌رسانی در تبیین و ارائه دستاوردها می‌باشد.
انتهای پیام