سادس/بوشهر تالاب‌ها سکان حیات و پدران و مادران باران هستند، آبگیرهایی که زمین برای ایجاد آن سال‌ها تکاپو کرده و بر روی خاک‌های آبرفتی در طول یا انتهای مسیر یک رودخانه ایجاد شده‌اند تا محل رویش گیاهان و شکل گیری یک اکوسیستم بر بستر زمین باشد.
شکل گیری تدریجی تالاب‌ها مانند هر رویداد طبیعی دیگر یکباره اتفاق نمی‌افتد، در هر اقلیمی و با هر شرایط جغرافیایی این امکان وجود دارد تا جایی برای ایجاد آن شکل گیرد و زندگی در آن جریان یابد.
تالاب حله در سال ۱۳۴۲ و به دنبال طغیان رودخانه حله تشکیل شد. در پی این طغیان، شاخه‌ای از رودخانه به سمت منطقه کنونی تالاب در نزدیکی روستای «کُره بند» تغییر مسیر داد و به این ترتیب تالاب شکل گرفت. این تالاب علاوه بر نقش زیستگاهی خود برای بسیاری از گونه‌های جانوری به ویژه پرندگان مهاجر، به دلیل موقعیت خوب برای انجام مطالعات و همچنین کارکرد آن به عنوان عامل ملایم کننده آب و هوا و مبارزه با ریزگردها و منبع تولید علوفه، اهمیت راهبردی زیادی دارد.
یک فعال محیط زیستی و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با سادس اظهار کرد: تالاب حِله با طغیان رود حله و جریان‌های سیلابی درطول زمان به خصوص سال ۴۲ بر روی زمین‌های کشاورزی روستای «کره بند» شکل گرفته است. بارش‌های سیل آسا در طی سال ۶۵ و ۸۲ بر وسعت مناطق تالابی افزود. شیب یکنواخت زمین، تداخل آب شیرین رودخانه و شور خلیج فارس سبب انبوه شدن پوشش گیاهی شد و مکان مناسبی برای زیست جانوران و پرندگان مهاجر خلق کرد به طوری که مناظر منحصر به فرد آن هنوز در خاطره‌ها و زبان مردم بومی بازگو می‌شود.
راضیه اشعثی اضافه کرد: سال‌های بعد با ساختن سد رئیس علی دلواری بر رودخانه شاپور که یکی از شاخه‌های اصلی تغذیه آب تالاب بوده است، آب رودخانه حِله به شدت کاهش یافت، انباشته شدن رسوبات در دهانه شاخه‌های فرعی ورودی آب به تالاب و پرداخت نشدن حق آب تالاب، شکارهای بی رویه و روش‌های نامناسب صید و شکار از سوی افراد محلی، تنش برسر مالکیت و بازپس گیری زمین‌های کشاورزی، قطع پوشش گیاهی و آتش سوزی عمدی جنگل‌ها از سوی مردم محلی جهت کشت زمستانه گندم و دامپروری در کنار ناآگاهی مردم بومی، تغییرات اقلیمی سال‌های اخیر، موجودیت تالاب را در معرض خطر جدی قرار داد. به طوری که ۸۰ درصد از محدوده تالابی از بین رفته، تعداد بسیاری از گونه‌های جانوری کاسته شده و پرندگان بومی و مهاجر در معرض انقراض قرار گرفته‌اند.
وی بیان کرد: انسان محور توسعه است و می‌تواند از تمام قابلیت‌های محیط طبیعی خویش بهره‌مند شود به شکلی که امکان رویش و فرصت دوباره برای بازسازی و ترمیم را داشته باشد. از سوی دیگر حق هر انسانی است که در هر جایی از کره زمین زندگی شایسته زندگی کند و این در گرو بهره گیری از منابع است به نحوی که آیندگان نیز در آن سهیم باشند.
نویسنده کتاب سطر سبز تصریح کرد: استان بوشهر یک استان خاص با وجود شرایط اقلیمی خشک، موقعیت جلگه‌ای و گستردگی ساحلی در پایان مسیر رودخانه‌هایی است که از زاگرس سرازیر شده و به خلیج فارس می‌پیوندند. شرایط جلگه ایی فرصتی برای ایجاد تالاب‌های کوچک و بزرگ در فصل زمستان و یا تمام فصل‌ها ایجاد کرده است. به‌طوری که این اقلیم تالاب‌ها، پارک‌های ملی، مناطق حفاظت شده در خود ایجاد کرده است.
اشعثی با بیان اینکه به لحاظ تقسیمات محیط زیستی تالاب‌ها در حوزه مناطق حفاظت شده قرار می‌گیرند، افزود: وقتی گفته می‌شود منطقه حفاظت شده تالاب حله، مناطق حفاظت شده مُند و یا هر منطقه حفاظت شده دیگر منظور این است که شکار، صید، تیراندازی، قطع درخت، بوته کنی و حتی چرای دام ممنوع در آنجا ممنوع است، اما در واقعیت این طور نیست! به همین خاطر ما نگرانیم. امروز برای “تالاب” حِله در دهستان انگالی بخش مرکزی شهرستان بوشهر و درست در ۱۰ کیلومتری بندر بوشهر که با وجود رودخانه پر آب “حِله”، آبی به تالاب حله نمی‌رسد و این تالاب در دست ما ذره ذره جان می‌سپارد.
وی خاطر نشان کرد: با وجود همه تلاش‌های فعالان محیط زیست و جوامع محلی امروز گستردگی تالاب حِله کمتر از چهار هزار هکتار شده است و هم اکنون هم نیازمند لایروبی شاخه جنوبی رودخانه حله است. اکنون آب از شاخه شمالی ابن تالاب بدون استفاده به دریا می‌ریزد و این مشکل نیازمند همت اداره کل محیط زیست و شرکت آب منطقه‌ای برای لایروبی است.
به گفته این فعال محیط زیستی، اکنون تنها با همکاری بین بخشی شرکت آب منطقه‌ای به عنوان متولی حریم رودخانه با رهاسازی حق آب تالاب و مدیریت آب رودخانه، همچنین با اصلاح بند بصری و لایروبی شاخه جنوبی منتهی به تالاب و مشارکت سازمان محیط زیست به عنوان مدیریت بهره برداری و حفاظت ازتالاب با همکاری جوامع محلی تنها امکان حفظ و ترمیم بخش کوچکی از تالاب ممکن خواهد بود.
به گزارش سادس، آغاز حمایت و حفاظت از این رویداد طبیعی در کنوانسیون جهانی از ایران و در ایران شروع شد و می‌توان گفت سنگ بنای حفاظت از تالاب‌های کشور در آن زمان بنا گذاشته شد. اکنون، اما بعد سال‌ها هر روز نگرانی ما نسبت از بین رفتن به این رویداد طبیعی بیشتر می‌شود، ما نگرانیم برای رخت بر بستن آنها از چهره جغرافیای کشورمان. روزی تالاب گاوخونی و شادگان در اصفهان و خوزستان و امروز تالاب”حله” در بوشهر.
انتهای پیام