با اینکه سوغات یک مقوله متبرک در میان مردم ایران است اما هم‌اکنون پدیده واردات به این دسته از کالاها نیز رسیده و شاهد هستیم بخشی از کالاهای سوغاتی مانند مهر و تسبیح از راه واردات تأمین می‌شوند.
به گزارش سادس به نقل ازتسنیم، خوب به‌خاطر دارم در زمان‌های دور سوغات متبرک مشهد از مهر و تسبیج گرفته تا زرشک و زعفران بسیار ارزشمند بود و مردم به آن، با دیدی ارزشمند نگاه می‌کردند.
اما حالا پس از گذشت چندین سال حتی من هم که خیلی قدیم‌ترها را ندیده‌ام، متوجه تغییر حال و هوای بازار سوغات می‌شوم؛ چراکه دیگر دیگ سنگی‌های بازار کوهسنگی رنگ و بوی خود را نداشته و یا مهر و تسبیح‌ها و عطرهای حرم بازار رضا (ع) هم به قولی عامیانه به اندازه آن قدیم‌ها جاندار نیستند.
اما چه می‌شود که این اتفاق می‌افتد، جای بحث دارد. اگر هم‌اکنون در بازار کوهسنگی و یا بازار رضا (ع) قدم بزنیم؛ دیگر اثری از محصولات قدیمی مشهدی نمی‌بینیم؛ سوغات مشهد جای خود را به سازه‌های پلی استر با رنگ و لعاب غیر‌ایرانی داده و دیگر هیچ‌چیز مثل سابق نیست؛ به‌طوری که با خود فکر می‌کنم در آینده قرار است چه یادگاری از مشهد به عنوان سوغات به شهرهای دیگر برده شود؟
براساس گفته‌های مسئولان بیشتر محصولاتی که در بازار مشهد به‌عنوان سوغات توزیع می‌شوند “وارداتی” است که این موضوع یک نقص بزرگ برای شهر به حساب می‌آید؛ باید گفت با این روند سهم تولیدکننده ایرانی از بازار 3000 میلیارد تومانی سوغات به حد زیادی کاهش پیدا کرده و ما باز هم شاهد رد پای چشم بادامی‌ها در تأمین سوغات مشهد باشیم.
سوغاتی‌ها “کاملاً قانونی” به کشور وارد می‌شوند
ابراهیم افشاری دبیر کمیسیون قاچاق کالا و ارز خراسان‌رضوی در این زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهد می‌گوید: تعرفه‌های واردات کالای سوغات مانند مهر و تسبیح به حدی پائین است که ریسک قاچاق برای آنها اصلاً توجیهی نداشته و کاملاً قانونی از مبادی ورودی به کشور ورود پیدا می‌کنند.
وی ادامه می‌دهد: در صورتی که روی این موضوع اعتراض وجود داشته باشد باید تولیدکنندگان و یا صنف مربوط به این حوزه ورود داشته و با مسئولان امر مکاتبه داشته باشند و برای افزایش تعرفه در راستای حمایت از تولیدات ملی درخواست خود را ارائه دهند.
دبیر کمیسیون قاچاق کالا و ارز خراسان‌رضوی تأکید می‌کند: در صورتی که اصناف در این زمینه مطالعه و درخواست داشته باشند می‌توان برای آن اقداماتی را انجام داد.
حتی “یک دلار” قاچاق از مرزهای خراسان‌رضوی نداشتیم
مسعود عاطفی ناظر گمرکات خراسان‌رضوی در همین زمینه می‌گوید: اگر وارداتی در این زمینه در خراسان‌رضوی وجود دارد قطعاً از مرزهای دیگر است چراکه تاکنون حتی یک دلار هم از مرزهای مجاز خراسان رضوی وارادت کالای سوغات صورت نگرفته است.
وی ادامه می‌دهد: در صورتی که از طرف تولیدکنندگان اعلام شود که میزان محصولات داخلی از این دسته به اندازه مصرف بازار است می‌توان تعرفه بازرگانی آن را افزایش داد تا واردات آن صورت نگرفته و در نتیجه جا برای تولیدات داخلی باز شود.
هیچ آماری نیست
علی باخرد رئیس اداره بازرسی و نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان‌رضوی نیز در همین زمینه می‌گوید: باید گفت در این زمینه مطالعات درستی وجود نداشته و هیچ آماری نداریم در برخی از صحبت‌ها در مورد آمار و ارقام بازار سوغات مبالغی عنوان می‌شود اما اینکه تا چه حد می‌توانند درست باشند باید مورد بررسی قرار گیرند.
وی تأکید می‌کند: در حوزه بازرسی برای مبارزه با قاچاق اقدامات انجام شده اما هیچ موردی از قاچاق در این اقلام دیده نشده و به‌نظر می‌رسد که تمام کالاها به صورت مجاز از مبادی ورودی وارد استان می‌شوند که باید برای مدیریت آنها به صورت علمی برنامه‌ریزی داشت.
تولید نداریم
نایب رئیس اتاق اصناف مشهد‌مقدس می‌گوید: در بحث سوغات نیاز به کار زیاد محسوس است؛ ما به اندازه کافی تولید داخل نداریم و به همین علت باید برای افزایش آن برنامه‌ریزی داشت. نیاز است با همکاری بخش دانشگاهی ظرفیت‌های داخلی شناسایی شوند تا به تولید سوغات ماندگار و علاوه بر این مطابق با فرهنگ رضوی مبادرت داشته باشیم.
سید محسن خاوری بالا‌بودن نرخ تمام شده سوغات تولید داخل را یکی از نقاط ضعف در این حوزه می‌داند و ادامه می‌دهد: برای رفع این مشکل اقداماتی در دستور کار است که باید سریع‌تر برای آن برنامه‌ریزی داشت تا بتوان از ظرفیت موجود در بازار استفاده کرده و تولیدات داخلی را تقویت کرد.
وی بیان می‌کند: همچنین بهتر است که سوغات مشهد از کالاهایی مانند زعفران و زرشک که بیشتر مصرفی هستند به سمت کالایی ماندگار بروند که در این زمینه نیز مطالعاتی در دست انجام است. وقتی تولید به‌اندازه‌ای که مورد نیاز است وجود نداشته باشد طبیعی است که نیاز بازار از طریق واردات و یا در صورت بالا بودن تعرفه‌های وارداتی از راه قاچاق تأمین شود.
به گزارش تسنیم، از نظر مالی و اقتصادی این موضوع اگر گذر داشته باشیم، واردات سوغات متبرک مشهد جنبه فرهنگی و عمومی داشته و به نوعی مقدسات ما را از بین می‌برد و باید با آن برخورد جدی کرد؛ علاوه بر این در مشهد مقدس بنا بر ساخت شهرک صنعتی سوغات بود و در صورتیکه این روند ادامه داشته باشد، تمام افرادی که در این حوزه فعالیت خود را آغاز می‌کنند، با مشکلات بیش از اندازه‌ای روبه‌رو می‌شود.