کوچک شدن زیستگاه حیات وحش منطقه حفاظت‌شده ورجین، فرصت مهاجرت و جابه‌جایی را از حیوانات این منطقه می‌گیرد. محصور شدن حیات وحش ورجین در نتیجه ساخت و سازهای بیش از حد، سلامت جفت‌گیری و ژنی حیات وحش را به دنبال دارد.
به گزارش سادس، تهدید حیات و بقای حیات وحش از سوی انسان موضوع تازه‌ای نیست. بارها کارشناسان در مورد اثرات مخرب فعالیت‌های بشری در محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی هشدارها داده‌اند اما به تفاهم نرسیدن توسعه و ساخت و ساز با محیط زیست است که هر روز وضعیت را بدتر و بدتر می‌کند.
منطقه حفاظت‌شده ورجین از جمله مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست کشور است که در حوزه استحفاظی اداره محیط زیست شهرستان شمیرانات قرار دارد. این منطقه نمونه‌ای از یک مشت برای خروار است. حمیدرضا خانی – محیط‌بان منطقه حفاظت‌شده ورجین – که ۲۰ سال سابقه کار در حوزه محیط‌بانی دارد، با اشاره به محدود شدن عرصه زیستگاهی حیات وحش ورجین به سادس، می‌گوید: پیش از این حیات وحش ورجین امکان جابه‌جایی و تردد به سمت لار، خجیر و سرخه‌حصار را داشت اما در حال حاضر ورجین مثل یک جزیره، بسته شده و حیات وحش راه «گدار» ندارد و اصطلاحا در اینجا محصور شده است.
وی ادامه داد: به دلیل کوچک شدن زیستگاه، حیات وحش مجبور می‌شود به سمت پایین دست کوه بیاید که در این صورت وارد باغ و ملک مردم می‌شود یا با ماشین‌ها تصادف می‌کند همچنین در پایین‌دست، خطر شکارچیان حیات وحش را بیشتر تهدید می‌کند.
محیط‌بان خانی که از محیط‌بانان قدیمی منطقه ورجین است، با انتقاد از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در لواسان طی سال‌های گذشته می‌گوید: ملک‌داران در ارتفاعات پیشروی کردند و باعث کوچک شدن زیستگاه حیات وحش شدند. به همین علت در فصل زمستان به دلیل کاهش پوشش گیاهی، مجبور به تغذیه حیات وحش از طریق علوفه دستی می‌شویم.
مهاجرت حیات وحش سلامت جفت‌گیری‌ها را بالا می‌برد
رضا کرمی -مسئول منطقه حفاظت‌شده ورجین- نیز در این باره با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته حیات وحش شرایط مساعدی برای مهاجرت و جابه‌جایی‌ها داشت، به سادس می‌گوید: مهاجرت حیات وحش فرصت اختلاط بین حیات وحش را ایجاد می‌کرد و باعث می‌شد جفت‌گیری‌ها و زاد و ولد آنها سلامت بیشتری داشته باشد و در نتیجه این شرایط، حیات وحش بنیه قوی‌تری داشت.
وی تاکید می‌کند: مهاجرت باعث می‌شود حیات وحش قوی توان تغییر مکان داشته باشد و حیات وحش ضعیف‌تر باقی بماند و به‌تدریج از چرخه طبیعت خارج شود اما در شرایط حاضر، بر اثر ساخت و سازها، «گدار حیات وحش» بسته شده است. ساخت مسکن مهر در پردیس و توسعه لواسان مسیر حیات وحش ورجین را به طور کامل بسته است.
جفت‌گیری فامیلی حیات وحش باعث تولد نوزادان ضعیف می‌شود
محیط‌بان کرمی با اشاره به تولد نوزدان ضعیف و ناقص بر اثر بسته شدن راه گدار حیات وحش تصریح می‌کند: وقتی امکان جابه‌جایی و مهاجرت برای حیات وحش منطقه وجود ندارد به نوعی جفت‌گیری‌ها فامیلی می‌شود که در نتیجه آن، ژن‌ها ضعیف می‌شوند و همین موضوع باعث انقراض حیات وحش در سال‌های آینده می‌شود.
مسئول منطقه حفاظت‌شده ورجین با تاکید بر افزایش مرگ و میر حیات وحش در سال‌های اخیر، تصریح کرد: در زمستان سال گذشته تعداد تلفات حیات وحش ورجین به۵۰ تا ۱۰۰ راس رسید این درحالیست که در سال‌های گذشته تلفات در فصل زمستان در حد دو یا سه راس بود. دلیل این وضعیت ضعیف شدن ژن حیات وحش منطقه است که نتوانستند در برابر سرما مقاومت نشان دهند.
به گزارش سادس،عامل تلفات حیات وحش تنها افزایش ساخت و ساز نیست. ورود بیش از حد مجاز دام به منطقه و تصرف منابع آب و غذای حیات وحش از دیگر عوامل تهدیدآمیز است.
حمیدرضا خانی -افسر محیط‌دار یکم- ورود بیش از حد واحدهای دامی به منطقه را یکی از عوامل آسیب‌زا برای جمعیت حیات وحش دانست و اظهار کرد: دام‌ها با انتقال بیماری‌ها و چرای بیش از حد، بقای حیات وحش منطقه ورجین را تهدید می‌کنند همچنین چشمه‌هایی که برای حیات وحش تعبیه شده توسط دامداران تصرف شده است و سگ‌های گله از ورود حیات وحش به چشمه‌ها و آبشخورها جلوگیری می کنند.
جلوی اجاره پروانه چرای دام گرفته شود
وی با بیان اینکه دام‌ها وارد منطقه یک پنجم امن ورجین نمی‌شوند اما برای سایر مناطق پروانه مرتع‌داری صادر می‌شود، می‌گوید: گاه دامدارانی که برای ۴۰ رأس دام، پروانه مجاز دارند ۴۰۰ رأس دام وارد منطقه می‌کنند یا برخی پروانه خود را اجاره می‌دهند درحالی‌که این کار کاملا غیرقانونی است. در نتیجه این بی‌قانونی‌ها در مرتعی که نهایتا تا ۴۰۰ رأس ظرفیت دارد ۲۰۰۰ رأس دام وارد می‌شود و ضرر جبران‌ناپذیری به شرایط غذایی حیات وحش وارد می‌کند چون چرای دام به شکلی است که حتی ریشه گیاه را هم در می‌آورد و در سال بعد علف نمی‌روید.
ضرورت ممیزی جدید مراتع
محیط‌بان خانی ضمن اشاره به اینکه نسبت به اجاره دادن پروانه چرای دام و ورود دام بیش از ظرفیت مرتع به منابع طبیعی استان تهران اعتراض و شکایت شده است، می‌گوید: ممیزی جدید مراتع باید صورت گیرد تا مجوزها بر اساس شرایط کنونی مراتع داده شود.
همدستی برخی دامداران با شکارچیان متخلف
وی با بیان اینکه حضور دامداران در منطقه نیز یک آسیب به شمار می‌آید، تصریح کرد: گاهی شکارچیان متخلف از دامداران به عنوان «بلدچی» استفاده می‌کنند چون این دامداران که مجوز ورود به منطقه ورجین دارند، به شناخت کافی از منطقه دست یافته‌اند بنابراین گاه نقش راهنمای شکارچیان متخلف را بازی می‌کنند.
به گزارش سادس، ورجین به موجب رأی شورای عالی محیط زیست در سال ۱۳۶۱ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد که از نظر تقسیمات کشوری در استان تهران، بخش لواسانات و شهرستان شمیرانات در شمال شرقی شهر تهران واقع شده است و طبق آخرین بررسی‌ها، منطقه حفاظت‌شده ورجین حدود ۲۸ هزار هکتار وسعت دارد. طبق آخرین سرشماری‌ها، ورجین ۲۵۰۰ رأس قوچ و میش و ۱۰۰ رأس کل و بز دارد. افزون براین ردپای پلنگ نیز در این منطقه دیده شده است.
انتهای پیام
document.currentScript.parentNode.insertBefore(s, document.currentScript);