بقاء نظام سرمایه داری منوط به مصرف فزاینده در کشور های جهان سوم است و این در حالیست که نظام سرمایه داری با بکار گیری ابزار هایی همچون تکنولوژی و رسانه، سعی در فراگیری فرهنگ مصرف گرایی در جوامع مختلف را دارد.
به گزارش سادس نکته آنلاین نوشت: در جامعه شناسی اقتصادی گرایش مردم به مصرف را تحت عنوان انسان مصرف کننده و جامعه مصرفی مورد بررسی قرار میدهند و مهمترین عامل تاثیرگذار بر مصرف فزاینده، گسترش تکنولوژی است که باعث تغییر نگاه مردم و پدید آمدن سبکهای جدی زندگی با محوریت مصرف شده است.
مصرف تحت تاثیر قدرت اقتصاد سیاسی سرمایه داری و تبلیغات آن قرار دارد به این مفهوم که سرمایه داری خواست خودش را که همان مصرف است در ما تبدیل به یک میل درونی میکند و بعد آن میل را به یک نیاز تبدیل میکند یعنی ما احساس میکنیم که نیاز به مصرف بیشتر داریم.
تکنولوژی و رسانه به عنوان پر قدرت ترین ابزار سرمایه داری تلاش میکنند برای ایجاد هر چیزی که میتواند احساس نیاز به مصرف را در ما تشدید کند، استفاده کنند.
یکی از مهمترین دلایل مصرف اضافی جهانی شدن است، جهانی شدن و فراگیری تکنولوژی باعث میشود زندگی ما شبیه به زندگی مثلا یک مصرف کننده ی اروپایی یا آمریکایی شود یعنی همان کالایی که آنها مصرف میکند ما هم میخواهیم مصرف کنیم چراکه رسانه امکان مقایسه میدهد و فرد را مایل میسازد تا زندگی خود را با زندگی یک آمریکایی مقایسه کند.
دومین فاکتور به رفتار مصرفی دولتها باز میگردد، از لحاظ تئوریک در دولتهای تحصیلدار یا نفت پایه، جامعه بر اثر برخورداری از ثروت بدون زحمت، مصرفیتر میشود.
نکته دیگر به تحولات نسلی بر میگرد، یعنی نسلها که تغییر میکند، آگاهی و نگاه آنها نیز تغییر میکند و نسل جدید هویت خودش را بر اساس مصرف تعیین میکند.
نسل جدیدی که هویت خود را در مصرف تعریف می کند همواره سوال می پرسد که من که هستم؟ خانه من کجاست؟ ماشین من چیست و سطح مصرف و کیفیت آن در زندگی من تا چه اندازه است؟ بنابراین مبنای هویت مصرف میشود و جامعه هویت خود را بر اساس مقدار و کیفیت مصرف کالا میشناسد، در همه جای دنیا همین گونه است و متاسفانه جوامع امروزی هویتشان را نه بر اساس ارزشهای انسانی بلکه به میزان مصرف تعریف میکند.
در جامعه ما و در همه جوامع، نوعی منازعه و رقابت بر سر مصرف بیشتر در حال شکل گیری است. یعنی همه میخواهند بیشتر مصرف کنند برای اینکه منزلت اجتماعی بیشتری به دست آورند.
این نگاه دقیقا از هویت مصرف گرایی نشات می گیرد و تعریف خوب و بهتر بودن در مصرف بیشتر خلاصه می شود.
تغییر سبک زندگی به سوی ارزش های سرمایه داری باعث نابودی فرهنگ کشورها می شود و مقام معظم رهبری در تببین سبک زندگی اسلامی – ایرانی بار ها در این مورد تذکر داده اند.
امروزه تکنولوژی و رسانه، ابزار نظام سرمایه داری برای تلبلیغ فرهنگ مصرف گرایی هستند و در این میان ما باید معیار های قوی تری از آنها به جامعه ارایه دهیم مثلا وقتی میگوییم که کالای ایرانی بخر، ولی فرد در اینترنت یا ماهواره بهترین کالاهای مارک دار را میبیند، میگوید که این کالای خارجی به من منزلت، رفاه و لذت بیشتری در زندگی میدهد، بنابراین باید به ارزش های عمیق اسلامی و انسانی بازگشت و بدون شعار زدگی به دنبال راهکارهایی مناسب بود.
ما باید یک نقد از درون داشته باشیم، نخبگان باید رفتارشان با اعمالشان مطابقت داشته باشد و تا زمانی که نخبگان مصرف متظاهرانه داشته باشند کاری از پیش نخواهیم برد، نهادینه نمودن مصرف منطقی و معقول در جامعه از خود نخبگان و مسئولان باید شروع شود و بعد از آن می توان از مردم انتظار داشت.