محیط زیست قربانی خاموش جنگ است که تخریب و نابودی آن موجب بروز بسیاری از فجایع در جوامع بشری می‌شود بنابراین قواعدی در مخاصمات مسلحانه برای حفاظت از محیط زیست در حوزه حقوق بین الملل عام، حقوق بین‌الملل بشر و حقوق بین‌الملل بشردوستانه وجود دارد که کشورها ملزم به رعایت آن هستند. یکی از قواعدی که بر اساس حقوق بین‌الملل بشر به رسمیت شناخته شده است، «حق بر سلامت و محیط زیست» است این در حالیست که رژیم صهیونیستی در جنگ غزه این حق را پایمال کرده است.
به گزارش سادس روزی نیست که تصاویر دلخراشی از حمله رژیم صهیونیستی به غزه منتشر نشود. این رژیم بدون توجه به اصول حقوق بشری دسترسی ساکنان غزه به آب، بیمارستان، دارو، برق، حق سلامت و دیگر حقوق را سلب کرده است این در حالیست که محیط زیست سالم باید عاری از مواد شیمیایی و تشعشعات مضر یا سایر عناصر خطرناک زیست‌محیطی باشد اما در جنگ غزه علاوه بر آلودگی صوتی، مردم این منطقه تحت تاثیر تشعشعات شیمیایی و … به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم قرار دارند.
در سال ۲۰۱۹ کمیسیون حقوق بین‌الملل در جهت تدوین و توسعه تدریجی حقوق بین‌الملل بشردوستانه اولین اصول و قواعد را به عنوان پیش‌نویس در خصوص حفاظت از محیط زیست در مخاصمات مسلحانه منتشر کرد البته این اقدام کمیسیون حقوق بین‌الملل از سال ۲۰۱۳ آغاز می‌شود. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ رهنمودهایی را که در سال ۱۹۹۴ ارائه داده بود، در سال ۲۰۲۰ به‌روزرسانی کرد تا نگرشی تازه به مقررات حقوق بین‌الملل به‌ویژه حقوق بین‌الملل بشردوستانه عرضه کند.
با این وجود رژیم صهیونیستی در طول بیش از هفت دهه حضور خود حقوق بین‌المللی را زیرپا گذاشته است. این رژیم همواره از یک الگوی ثابت پیروی کرده است و بقای خود را در تامین قدرت و حفظ و گسترش منافع خود می‌بیند و هم به اراضی و منابع طبیعی دست‌اندازی و آن‌ها را به‌طور نامشروع تملک می‌کند و هم منابع طبیعی که تملک نمی‌کند را تخریب و آلوده می‌کند. با این رویکرد که ساکنان آن مناطق در بلندمدت و میان‌مدت امکان استفاده از آن منابع طبیعی و اراضی را پیدا نکنند و یا در صورت استفاده بر اثر ابتلا به انواع بیماری‌ها به‌صورت فیزیکی حذف شوند.
دست‌اندازی رژیم صهیونیستی به آب‌های زیرزمینی
رژیم صهیونیستی از سال‌ها قبل دست‌اندازی خود را به کشورهای منطقه را آغاز کرده است. به گفته فضل الله موسوی – استاد حقوق بین‌الملل- این رژیم با اشغال فلسطین، غزه، کرانه باختری رود اردن و ارتفاعات جولان به غیر از اهداف سیاسی، اقتصادی و امنیتی، قصد تسلط به خاورمیانه برای دسترسی به آب‌های این منطقه را دارد. رژیم صهیونیستی بلندی‌های جولان را نیز اشغال کرده است تا به جای سوریه موقعیت بالادستی را در دسترسی به منابع آبی داشته باشد.
از سوی دیگر رودخانه‌ای که قبلاً داخل اردن بود، اکنون در مرز اردن و رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. موافقتنامه‌ای بین اردن و این رژیم در سال ۱۹۹۴ بسته شد و این رودخانه در مرز قرار گرفت اما این رژیم از آب‌های آن استفاده زیادی می‌کند و اردن از این لحاظ در مضیقه قرار گرفته است.
در این جهت رژیم صهیونیستی محدودیت‌های بسیار سختی را جهت دسترسی به آب‌های زیرزمینی کرانه باختری به وجود آورده است، گفت: این رژیم بدون داشتن جواز نظامی، اجازه حفر چاه‌های جدید یا جایگزینی آن توسط ساکنان کرانه باختری نمی‌دهد. چنین جوازی به‌ندرت به ساکنان عرب این منطقه داده می‌شود.
در این شرایط بسیاری از این چاه‌ها کاملا خشک شده‌اند چراکه مقام‌های رژیم صهیونیستی به ساکنان یهودی در کرانه باختری جواز حفر چاه‌هایی را می‌دهند که غالبا بسیار عمیق و با موتورهای آبکشی قوی هستند، در حالی که چاه‌های جدید سطح آب را به طرف پایین می‌کشند و چاه‌های اعراب رو به خشکی می‌روند و در بسیاری از موارد فلسطینی‌ها دیگر مجاز نیستند که به جای آن‌ها چاه‌های دیگری را حفر کنند بنابراین نه تنها رودخانه اردن که تقریبا تمام آب آن توسط رژیم صهیونیستی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد بلکه مخازن آب زمینی که در منطقه فلسطینی تحت کنترل قرار دارند، مورد بهره برداری این رژیم قرار می‌گیرد، خواه مخاذنی که در کرانه باختری هستند یا در سرزمین اصلی فلسطین.
بدین ترتیب منابع آبی یا به‌طور مستقیم از طریق پمپاژ آب‌ها از کرانه باختری توسط ساکنان یهودی مورد استفاده قرار می‌گیرند یا به‌طور غیر مستقیم چون آب‌هایی که در این منطقه بیرون کشیده نمی‌شوند، در زیر زمین جریان پیدا کنند تا به مخازن زیرزمینی ساحلی جایی که در داخل رژیم صهیونیستی توسط پمپ‌ها بیرون کشیده شوند، مورد بهره‌برداری قرار بگیرند.
در این شرایط رژیم صهیونیستی علاوه بر اینکه کشورهای مجاور خود از آب و محیط زیست محروم می‌کند، بلکه خود فلسطینی‌ها که داخل اراضی اشغالی هستند از حق بر آب و محیط زیست محروم شده‌اند بنابراین این رژیم تلاش می‌کند بهره‌مندی فلسطینی‌ها از آب را کاهش دهد یا به صفر برساند این در حالیست که آب حق همه است البته این مسایل مربوط به زمان صلح است ولی اکنون جنگ شده است و این رژیم با حملات به نوار غزه و کرانه باختری کلیه حقوق انسانی از جمله زیست محیطی را از ساکنان این مناطق سلب کرده است.
رژیم صهیونیستی علاوه بر کرانه باختری و بلندی‌های جولان، بخشی از لبنان را اشغال کرده و منابع آبی این بخش‌ها را نیز در اختیار گرفته است.
آلوده کردن منابع آبی از سوی رژیم صهیونیستی
دکتر مهدی اسماعیلی بیدهندی – مدرس محیط زیست – به ابعاد دیگری از تخریب منابع آبی از سوی رژیم صهیونیستی اشاره می‌کند و می‌گوید: در جنگ ۳۳ روزه رژیم صهیونیستی با لبنان در سال ۲۰۰۶ آسیب‌هایی در حوزه محیط زیست به بار آورد. از جمله آن می‌توان به بمباران نیروگاه ضاحیه اشاره کرد که باعث شد چندین هزار مترمکعب هیدوکربن نفتی وارد ساحل مدیترانه شود و ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر ساحل لبنان را آلوده کند. این کار یک جنایت جنگی بود علاوه بر آن بسیاری از راه‌ها و چندین هزار خانه را نابود کرد.
رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۸ در جنگ با غزه حدود ۸۰ هزار متر مکعب فاضلاب آلوده وارد دریای مدیترانه شد این در حالیست که عمده فعالیت مردم غزه کشاورزی و ماهیگیری است. با ورود فاضلاب به این دریا فعالیت‌های صیادی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و اگر صیدی انجام دهند، موجب بیماری آن‌ها می‌شود چراکه رژیم صهیونیستی اجازه صادرات محصولات غزه را نمی‌دهد. پس این مواد غذایی باید در غزه مصرف شود. از طرف دیگر حجم صیادی به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.
نوار غزه خاک شوری دارد و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی از سوی رژیم صهیونیستی از طریق حفر چاه‌های عمیق باعث شده است، شوری از سمت دریا وارد آب‌های زیرزمینی غزه می‌شود. طبق گزارش یونیسف در سال ۲۰۱۹، ۹۶ درصد از آب‌های زیرزمینی غزه قابلیت استفاده برای مصارف انسانی را ندارد. آن موقع که صلح برقرار بود کمتر از ۱۰ درصد مردم غزه به آب آشامیدنی سالم دسترسی داشتند.
در وضعیت کنونی تمام منابع آبی غزه تحت تاثیر قرار گرفته است و کارخانه‌هایی که با شیرین‌سازی آب دریا می‌توانستند آب شرب را فراهم کنند، با قطع شدن دسترسی به برق نمی‌توانند فعالیت کنند. منابع آبی محدود در دسترس هم آلوده شده است.
طبق استانداردهای جهانی برای هر فرد در روز باید ۱۰۰ لیتر آب فراهم شود که حداقل استاندارد است ولی در حال حاضر کمتر از سه لیتر در روز در دسترس ساکنان غزه است.
جنگ موجب تخریب حجم عظیمی از اراضی کشاورزی غزه شده است. بالغ بر ۲۵ هزار تن بمب در محدوده ۳۶۵ کیلومتر مربعی غزه ریخته شده است. تنها هدف از این کار از بین بردن امکان حیات در این گسترده جغرافیایی است.
بمب‌های فسفری بلای جان محیط زیست
رژیم صهیونیستی با آغاز جنگ غزه اقدامات ضد محیط زیستی خود را به‌گونه‌ای دیگر رقم زد و دو روز پس از شروع درگیری (۱۷ مهرماه) استفاده‌اش از بمب‌های فسفری رسانه‌ای شد این در حالیست که این بمب جزو سلاح‌های ممنوعه محسوب می‌شود. به گفته موسوی بر اساس رهنمودهای سال ۲۰۲۰ کمیته بین‌المللی صلیب سرخ «روش‌های جنگی و جنگ‌افزارها باید با ملاحظه حمایت و حفاظت از محیط زیست به کار گرفته شوند» پس لازم است طبق حقوق بشر عام این ملاحظات در جنگ غزه از سوی مهاجم یعنی رژیم صهیونیستی در نظر گرفته شود و اجرا شود اما این رژیم همه را نقض کرده است.
اسماعیلی بیدهندی نیز می‌گوید: بمب‌های فسفری، ماده شیمیایی است و وقتی در جایی فرود می‌آید به صدها گلوله کوچک‌تر تقسیم می‌شود و در یک شعاع ۱۵۰ تا ۲۵۰ متری پیرامون خود هر آنچه را که قرار دارد، می‌سوزاند و نابود می‌کند.
گازی که بر اثر استفاده از این سلاح و سوختن آن حاصل می‌شود هم آلودگی هوا و مشکلات تنفسی به وجود می‌آورد و هم اثرات مخرب روی اعصاب و روان مردم به‌ویژه کودکان و کهنسالان می‌گذارد.
طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) این ماده هم آب، هم خاک و هم موجودات زنده را آلوده می‌کند، یعنی با جاری شدن روان‌آب سطحی این آلودگی از خاک وارد دریا می‌شود علاوه بر آلوده کردن محصولات زراعی، آبزیان را آلوده می‌کند. استفاده مردم غزه از این آبزیان نیز موجب ابتلای آنان به بیماری می‌شود.
این اقدامات ضد زیست محیطی رژیم صهیونیستی جنایت است بنابراین اسماعیلی بیدهندی پیشنهاد می‌دهد که متخصصان و کارشناسان حقوقی در سطح بین‌الملل به‌ویژه در کشورهای اسلامی به ارزش‌گذاری اقتصادی خسارات زیست محیطی بپردازند که اسرائیل بر غزه و منطقه وارد کرده است.
انتهای پیام