احداث خانه‌های محیط زیست طرحی است که از سال گذشته در دستورکار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است تا ضمن جلب مشارکت جوامع محلی به آنان آموزش‌های زیست‌محیطی ارائه دهد بنابراین تاکنون چراغ ۲۰۷۵ خانه محیط زیست در کشور روشن شده که سهم استان تهران ۲۴ خانه است.
به گزارش سادس، در دولت سیزدهم تاکید بر مردمی سازی حفاظت محیط زیست است و در حوزه حفاظت محیط زیست مطابق با اصل ۵۰ قانون اساسی مردم باید پای کار باشند. این مردمی سازی نیازمند آموزش و فرهنگسازی است، به همین جهت خانه محیط زیست به عنوان بستری برای تعامل، تفاهم، همکاری داوطلبانه و موثر راه‌اندازی شده است.
خانه محیط زیست درواقع یک نهاد اجتماع محور محلی است که در آن مجموعه‌ای از کارگزاران و ذینفعان دولتی و غیردولتی محیط زیست زیر یک سقف مشترک گردهم می‌آیند. خانه‌های محیط زیست با هدف ارتقای فرهنگ حفاظت محیط زیست و دستیابی به محیط زیست مطلوب، مردمی سازی امور محیط زیستی و تقویت رویکرد اجتماعی محیط زیستی، گردهم آوردن و هم‌افزایی ظرفیت فرهنگی دستگاه‌های دولتی نهادهای حاکمیتی، تشکل‌های مردم نهاد و دیگر فعالان و علاقه‌مندان محیط زیست، آموزش همگانی اثر بخش و میدانی گروه‌ها و مخاطبان اثر گذار اجتماعی اعم از دولتی، غیر دولتی و آحاد جامعه، نهادینه‌سازی رفتار شهروندی و جلب مشارکت آن‌ها و ایجاد و توسعه مهارت‌ها برای حفظ محیط و ترویج روش‌ها و فناوری‌های نوین و بومی‌سازی‌شده مدیریت اجتماعی محیط زیست ایجاد می‌شوند.
خانه محیط زیست در مرکز استان به عنوان خانه محیط زیست استان، در سطح شهرها به عنوان خانه محیط زیست شهر و در روستاها به‌عنوان خانه محیط زیست روستا فعالیت می‌کند همچنین در محلات شهری خانه محیط زیست با عنوان خانه محیط زیست محله به عنوان یک شعبه خانه محیط زیست شهر می‌تواند فعالیت کند.
خانه محیط زیست در استان تحت مسئولیت مدیرکل حفاظت محیط زیست استان، در شهرستان، شهر و روستا تحت مسئولیت رییس اداره یا نمایندگی محیط زیست شهرستان اداره می شود. مدیر محیط زیست می‌تواند حسب مورد مدیریت اجرایی خانه‌ی محیط زیست را به یکی از فعالان محیط زیست واگذار کند. محل استقرار خانه محیط زیست می‌تواند بخشی از محیط اداری ساختمان‌های دولتی محیط زیست استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها، مدارس، کانون‌های پرورش فکری کودکان و مساجد باشد.
از جمله محیط‌هایی که می‌تواند برای خانه محیط زیست حایز اهمیت باشد به بخش نمایشگاهی موزه تاریخ طبیعی، کتابخانه فضای آموزشی با تجهیزات سمعی و بصری، فضایی برای نمایش فیلم سینمایی رو باز و محلی برای اجرای تئاتر اشاره کرد. این خانه‌ها مدت زمان فعالیت ندارند و عمر آن‌ها نامحدود است.
منابع مالی خانه‌های محیط زیست از کجا تامین می‌شود؟
منابع مالی خانه‌های محیط زیست از محل اعتبارات سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات کل در سراسر کشور تامین می‌شود. استفاده از منابع سایر دستگاه‌های اجرایی به‌ویژه دستگاه‌هایی که محل خانه محیط زیست را تامین کرده‌اند بلامانع و بعضا اجتناب‌ناپذیر است. استفاده از کمک‌های خیرین وقف و سایر منابع در قالب مسئولیت اجتماعی با رعایت ضوابط و مقررات بلامانع است همچنین استفاده از اعتبارات صندوق ملی محیط زیست و تسهیلات صندوق حسب مورد برنامه‌ریزی برای خود گردانی خانه محیط زیست با بهره‌گیری از ظرفیت صندوق ملی محیط زیست نیز مقدور است.
علی بابازاده- معاون دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست- در گفت و گو با سادس از افتتاح ۲۰۷۵ خانه محیط زیست در کشور طی دو سال اخیر خبر می‌دهد و می‌گوید: اجرای این طرح از مهرماه سال گذشته آغاز شده است که دستورالعمل و اولین شیوه‌نامه آن را ابلاغ کردیم و بر اساس تجارب و بازخوردهایی که همکاران در ادارات کل محیط زیست استان‌ها دارند دو مرحله اصلاحیه نیز در این دستورالعمل‌ها انجام و ابلاغ شده است و آخرین نسخه دستورالعمل نیز هفته گذشته در اختیار استان‌ها قرار گرفت.
وی می‌افزاید: بیشترین آمار خانه‌های محیط زیست را که تعداد آن‌ها بیش از ۱۰۰ خانه است مربوط به استان‌های البرز، خوزستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، لرستان و هرمزگان است البته استان‌ها آمادگی دارند که این آمار با تعداد بسیار زیادی افزایش یابد اما فعلا تمرکز سازمان حفاظت محیط زیست کیفی‌سازی فعالیت خانه‌های محیط زیست و اقداماتی است که در این خانه‌ها صورت می‌گیرد بنابراین به دنبال افزایش تعداد خانه‌های محیط زیست نیستیم و تمرکز ما بر موضوع توسعه کیفی و آموزش مدیران اجرایی خانه‌های محیط زیست است تا بتوانیم برنامه‌ها را به‌خوبی در این خانه‌ها اجرا کنیم.
معاون دفتر مشارکت‌های مردمی و مسئولیت اجتماعی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید می‌کند: در خانه‌های محیط زیست در جهت ساختارسازی تلاش می‌کنیم تا جامعه محلی جمع شوند و در کنار یکدیگر همفکری و به سازمان حفاظت محیط زیست در بهسازی برنامه‌هاکمک کنند. پویایی خانه‌های محیط زیست به میزان حمایت‌های مردم وابسته است.
۲۴ خانه محیط زیست در تهران
تهران به عنوان یکی از استان‌هایی که بیشترین خانه‌های محیط زیست در آن راه‌اندازی شد، تاکنون صاحب ۲۴ خانه است. به گفته روح الله عبادی – رییس اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی محیط زیست استان تهران – از زمان آغاز این طرح تاکنون ۲۴ خانه محیط زیست در سطح استان تهران افتتاح شده و فعالیت خود را آغاز کرده است که تا پایان سال تعداد آن‌ها به ۱۰۰ خانه محیط زیست خواهد رسید. اولین خانه‌های محیط زیست در دهه فجر در استان تهران در روستای توچال در شهرستان پاکدشت، روستای لپه زنک در شهرستان ری، روستای چهل قز در شهرستان ری، مدرسه پروین اعتصامی در شهرستان قدس افتتاح شد.
وی در ادامه می‌گوید: بیشترین تعداد خانه‌های محیط زیست در دهیاری‌ها و روستاها به تعداد شش خانه است البته موقعیت استقرار خانه‌های محیط زیست متفاوت است. از جمله مکان‌هایی که این خانه‌ها مستقر شده‌اند می‌توان به دانشگاه‌ها، شهرک صنعتی، متروهای تهران، کانون پرورش فکری کودکان، مساجد، کتابخانه و فرهنگسرا همچنین دو خانه مستقل – که توسط تشکل‌های مردم نهاد اداره می‌شوند – اشاره کرد.
رییس اداره آموزش و مشارکت‌های مردمی محیط زیست استان تهران اضافه می‌کند: بیشترین تعداد خانه‌های محیط زیست در استان تهران در شهرستان ری و پس از آن شهرستان ملارد با هدف آموزش، حساس کردن افکار عمومی و ایجاد احساس مسئولیت نسبت به محیط زیست و مدیریت محیط زیست منطقه توسط مردم راه‌اندازی شده‌اند که در روستاها به لحاظ مسئله محیط زیستی، نقش زنان خانه‌دار و تنوع زیستی بسیار اهمیت دارد.
عبادی در پایان تصریح می کند: در فاز ۸ پردیس یک خانه محیط زیست داریم که به‌صورت مستقل توسط یکی از تشکل‌ها اداره و هر هفته نیز حدود چهار کارگاه آموزشی با موضوعات مختلف برگزار می‌شود. برای برگزاری دوره‌ها هماهنگی‌های لازم با اساتید و اطلاع‌رسانی در شبکه‌های مجازی به مردم صورت می‌گیرد که تا کنون با استقبال مردم همراه بوده است.
انتهای پیام