حق تحصیل یکی از حقوق اساسی و ابتدایی هر انسانی است، اما از یک سال پیش که طالبان قدرت را در افغانستان در دست گرفتند ممنوعیت های فراوانی را برای زنان این سرزمین ایجاد کردند که از جمله آنها عدم اجازه تحصیل دختران در مدارس، ممنوعیت حضور زنان در سال های ورزشی، عدم ورود به پارک های تفریحی، عدم حضور آنها در رسانه ها و… است.
اما آخرین تصمیمی که سه شنبه (۲۹ آذرماه) مطرح شد این بود که طالبان در نامه‌ای به تمام دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ابلاغ کرد که ادامه تحصیل دختران در این دانشگاه‌ها «تا امر ثانی تعطیل است».
چهارشنبه (30 آذرماه) نیز ویدیوهایی از دانشجویان دختر در افغانستان منتشر شد که علیرغم اعلام ممنوعیت ادامه تحصیل از سوی طالبان پشت درهای دانشگاه‌ها در کابل حاضر شدند، اما اجازه ورود به آن را نیافتند. ویدیوهای دیگری نیز از ولایات دیگر در افغانستان نشان می‌داد دختران دانشجو برای اینکه اجازه ورود به دانشگاه نیافتند، پشت در دانشگاه‌ها گریه می‌کنند و همچنین دانشجویان دختر و پسر همزمان با شعار «یا همه، یا هیچکس» دست به تجمع اعتراضی زدند.
خبرهای دیگری نیز از مراکز آموزشی خصوصی افغانستان منتشر شد که طالبان به این مراکز آمده و به آنها گفته اند که از امروز به بعد دختران را نباید اجازه ورود بدهید.
به گزارش سادس، ایران طی سالیان بسیار گذشته همواره پذیرای مهاجران کشور همسایه خود افغانستان بوده است و در تمام این سال ها همواره سعی کرده است با آغوش باز از این برادران و خواهران دینی و انسانی خود پذیرایی کند و موجبات زندگی برای آنها را در خاک کشور خود فراهم کند.
بر این اساس، پس از این تصمیم جدید طالبان در مورد زنان و دختران افغانستانی و ممنوعیت از تحصیل آنها بر آن شدیم تا نظر نمایندگان مجلس را در رابطه با «آموزش دختران افغان محروم از تحصیل در ایران» جویا شویم.
در این راستا سوالاتی را با اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی که مسئولیت پیگیری مسائل آموزشی و دانشجویی کشور را در مجلس بر عهده دارند، مطرح کردیم که برخی از آنها به سوالات زیر پاسخ دادند:
– آیا ایران امکان فراهم کردن زمینه جذب تحصیلی دختران افغان در دانشگاه‌های کشور را دارد؟
– به لحاظ سیاسی، آموزشی و فرهنگی مزایا و معایب این کار چیست؟
– ایران به لحاظ آموزشی و سیاسی و مالی تا چه اندازه زیرساخت این پذیرش بزرگ را دارد؟
– معایب و مزایای آموزش حضوری یا مجازی چیست؟
– مشکلات بر سر راه ایران برای آموزش و تحصیلات عالی دختران افغان در دانشگاه های ایران به ویژه به جهت تحریم های بین المللی چیست؟
– آیا نهادهای بین المللی می‌توانند در این زمینه کمک مالی با گشایش راه‌های ارتباطی مالی را فراهم کنند؟ نمی شود هم تحریم گسترده شد هم برای چنین اقدامی سیاست درهای باز را اتخاذ کرد؟
حدود نصف جمعیت جهان را زنان تشکیل داده‌اند که باید زمینه تحصیل همه دختران فراهم باشد
مهدی اسماعیلی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با سادس، با اشاره به اقدام طالبان در خصوص منع تحصیل دختران در دانشگاه، بیان کرد: در دنیای امروز که عصر دانش و انفجار اطلاعات است لزوما زندگی امروز و آینده به طرف دانش سوق پیدا می‌کند. زندگی بدون بهره‌مندی از داده‌های علمی سخت خواهد شد. حدود نصف جمعیت جهان را زنان تشکیل داده و لازم است که زمینه تحصیل همه دانش آموزان به ویژه دختران را در تمام سطوح تحصیلی فراهم کرد.
وی ادامه داد: به عنوان یکی از اصول حقوق بشر زنان باید بتوانند تحصیل کرده و به مراتب عالی علمی دست یابند. به این موضوع باید به عنوان یک منشور حقوق بشر توجه شود. متاسفانه در کشور افغانستان با روی کار آمدن طالبان ممانعت از تحصیل دختران صورت گرفته که کاملا مغایر با کنوانسیون های حقوق بشری است. تاکید ما بر این است در کشور افغانستان سریعا یک تجدید نظری از سوی حاکمیت نسبت به منع تحصیل دختران صورت گیرد و زمینه تحصیل دختران را فراهم کنند. این حق طبیعی زنان است که دانش‌افزایی داشته باشند.
در صورت عدم تمکین طالبان به توصیه های حقوق بشری ظرفیت در دانشگاه های ایران وجود دارد
نماینده مردم میانه در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: در صورتی که طالبان نسبت به توصیه‌های حقوق بشری بی‌توجه بوده ونسبت به تحصیل زنان تمکین نکند این ظرفیت در دانشگاه‌های کشور ما وجود دارد. کشور ما امروز پذیرای میلیون ها نفر از افغانی‌ها است. جمعیت قابل توجهی از دانش آموزان و دانشجویان در کشور ما مشغول به تحصیل هستند. ما در راستای حس انسان دوستی متناسب با ظرفیت مدارس و دانشگاه‌های کشور پذیرای دانشجویان دختر افغانی خواهیم بود که محروم از تحصیل شده و علاقه‌مند به ادامه تحصیل هستند.
محدودیت تحصیل بانوان با موازین شرعی و متون دینی اسلام همخوانی ندارد
همچنین مهرداد ویس کرمی عضو دیگر کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی نیز در رابطه با آموزش دختران افغان محروم از تحصیل در ایران بیان کرد: در بحث آموزش و سوادآموزی آنچه که ما در آموزه های دینی‌مان داریم تفاوتی بین زن و مرد وجود ندارد و مهم این است که آن حدود شرعی که خداوند متعال مشخص کرده رعایت شود.
وی با بیان اینکه اصل اینکه طالبان یا هر کسی دیگری بخواهد تحصیلات بانوان را به طور مطلق محدود کند با موازین شرعی و متون دینی ما و سیره معصومین (ع) همخوانی ندارد، تصریح کرد: با توجه به اینکه کشور افغانستان از نظر سابقه تاریخی با ایران قرابت خیلی نزدیکی دارد و از همسایگان ما است که تعامل جدی از قدیم الایام بین ما و کشور افغانستان وجود داشته، از این جهت در درجه اول باید تلاش شود که طالبان متقاعد شود که این تصمیم را لغو کند و زمینه تحصیلات عالیه بانوان افغانستانی را تا بالاترین سطوح تحصیلی در چهارچوب روابط و مقررات شرعی فراهم کند.
ویس کرمی که ریاست کمیته آموزش و پژوهش پزشکی مجلس شورای اسلامی را نیز بر عهده دارد، در ادامه گفت: حال اگر به هر دلیلی این اقدام صورت نگرفت، هر کمکی لازم باشد از طرف جمهوری اسلامی به این افراد باید بشود که دلیل اصلی آن همان پیشینه فرهنگی و مسلمان بودن این بانوان است.
وی با اشاره به اینکه امروزه یکی از راه های تبادل فرهنگی و ارتباط با کشورهای دیگر در دنیا بحث تحصیلات دانشگاهی و بورس کردن دانشجویان و امکان ادامه تحصیل در کشور های دیگر است، یادآور شد: در کشورهای اروپایی و کشور آمریکا و سایر کشورهای دنیا یکی از راه های نفوذ فرهنگی و ارتباط فرهنگی با کشورهای دیگر جذب دانشجو و تربیت فارغ التحصیلانی است که با آن کشورها آشنایی خوبی دارند و می توانند مروج فرهنگ آن کشور باشند.
ادامه تحصیل بانوان افغانستانی نباید هزینه ای برای بیت المال کشور داشته باشد
این عضو دیگر کمیسیون آموزش در عین حال خاطرنشان کرد: اصل اینکه ما به خانم‌هایی که از تحصیل محروم می شوند کمک کنیم، کار پسندیده ای است و باید انجام شود، اما مثل هر موضوع دیگری باید اولویت‌ها، امکانات و شرایط موجود لحاظ شود و به طور طبیعی این ادامه تحصیل تا حدودی به سمتی می رود که حتی الامکان هزینه ای که ادامه تحصیل این بانوان دارد بر گردن بیت المال و کشور ما نباشد.
نماینده مردم خرم آباد در مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: مثلا فرض کنید که تحصیل در دانشگاه های غیرانتفاعی، غیر دولتی و دانشگاه آزاد گزینه هایی است که می تواند جزء گزینه های اصلی باشد تا کسانی بتوانند تحصیلات خود را ادامه دهند در عین حال که از امکانات ملی و یارانه های ملی کشور کمتر استفاده کنند، بعد نوبت به شرایط خاص می رسد که حتما باید بررسی شود تا استفاده از امکانات ملی برای اتباع خارجی در چه حد باشد و البته حتما باید آیین نامه، ضوابط و قوانین مشخصی برای این کار وجود داشته باشد.
اصل تحصیل در اسلام جنسیتی نیست
ویس کرمی با بیان اینکه اصل تحصیل و ادامه تحصیل در اسلام جنسیتی نیست و ربطی به جنسیت ندارد، گفت: برعکس تاکید شده که هر مسلمانی اعم از زن یا مرد به تعبیری به چین نیز سفر کند تا بتواند تحصیلات خود را ادامه داده و بر آگاهی خود بیفزاید.
وی در ادامه عنوان کرد: نکته بعدی استفاده از دیپلماسی برای این است که طالبان متقاعد شود تا این تصمیم را لغو کند و به هر حال جای دیپلماسی در این موضوع حتما باز است و وجود دارد و یک اولویت خواهد بود.
این عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی موضوع بعدی برای ارتباط فرهنگی، ترویج فرهنگ اسلامی و ایجاد تمدن بزرگ اسلامی را این دانست که دانشجویان خارج از کشور را جذب کنیم تا با فرهنگ، دین و مذهب ما آشنایی خوبی پیدا کنند و بتوانند مروّجان خوبی برای فرهنگمان باشند.
می توان از راه‌های دیپلماسی و منابع سازمان های بین المللی کمک گرفت
ویس کرمی تاکید کرد: اولویت اصلی باید با استفاده از دانشگاه های غیر دولتی مثل دانشگاه آزاد و حتی گرفتن شهریه از این افراد باشد و در آخر هم اگر بناست از منابع و دانشگاه های ملی و یارانه های دولتی برای این کار استفاده شود، حتما باید طبق ضوابط و مقررات خاصی باشد که اولویت با دانشجویان داخلی است و در درجه بعد به این خواهران مسلمان کمک کنیم تا از تحصیل و رشد در دنیای امروز که پیشرفت های علمی به صورت روزانه در حال افزایش است، جا نمانند.
وی در خصوص اینکه آیا نهادهای بین المللی می توانند در این زمینه کمک مالی یا گشایش راه‌های ارتباطی مالی را فراهم کنند؟، گفت: یک از راه های دیپلماسی این است که می شود کشور ما از منابع سازمان های بین المللی کمک بگیرد تا در این راستا هزینه کمتری با توجه به شرایط اقتصادی به کشورمان تحمیل شود.
اسلام تفاوتی برای تحصیل بین زن و مرد قائل نشده است
حسین حق وردی یکی دیگر از اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی نیز در گفت و گو با سادس در رابطه با ادامه تحصیل بانوان افغانستانی در ایران بیان کرد: متاسفانه به اسم اسلام کارهایی انجام می گیرد که هیچ جای دین و اسلام از این بحث ها خبری نیست.
وی با اشاره به حدیث «طَلَبُ العِلمِ فَریضَةٌ عَلی کُلِّ مُسلِمٍ و مُسلِمَةٍ» که تحصیل دانش بر هر مرد و زن مسلمانی واجب است، تصریح کرد: دین اسلام برای تحصیل علم هیچ تفاوتی بین زن و مرد قائل نشده و نمی دانم آقایان با چه استناد و استدلالی از کدام شرع صحبت می کنند.
تمام شرایط برای ادامه تحصیل مهاجران افغانستانی در دانشگاه های ایران فراهم است
نماینده مردم شهریار در مجلس شورای اسلامی در ادامه تصریح کرد: ما در کشور تمام شرایط را برای ادامه تحصیل مهاجران افغانستانی به خصوص برای دختران افغان در دانشگاه هایمان فراهم کرده ایم. در حوزه انتخابیه بنده نیز حدود 200 هزار نفر دانش آموز افغانستانی وجود دارد که مثل تمام دانش آموزان ایرانی تحصیل می کنند و البته به برخی از آنها که خانواده نیازمند هستند از طرف معلمان و مدیریت مدرسه کمک نیز می شود.
حق وردی با بیان اینکه واقعا دردناک است که به نام اسلام جلوی تحصیل و پیشرفت علمی و فرهنگی یک قشری را در کشور افغانستان بگیرند، گفت: به هیچ وجه این کار تصمیم درست و عاقلانه ای نیست و مخالف شرع و حقوق بشر و حقوق زنان است، اما در عجبم از کشورهایی که به بهانه های مختلف علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام می کنند، ولی راجع به این اقدامات هیچ واکنشی نشان نداده اند.
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در رابطه با امکان استفاده از آموزش های مجازی و حضوری برای دانشجویان دختر افغان، عنوان کرد: دانشگاه هایی از کشورمان که امکان تحصیل از راه دور دارند می توانند این دانشجویان را به صورت مجازی بپذیرند تا از تحصیل باز نمانند. در خصوص آموزش حضوری نیز طبق قوانین و قواعدی که وجود دارد و مثلا در کنکور ما شرکت کنند و قبول شوند هیچ منعی برای ادامه تحصیل این بانوان وجود ندارد و می توانند مانند دانشجویان خانم ایرانی در دانشگاه های ما تحصیل کنند.
نهادهای بین المللی اقدامات ایران در مور مهاجران را ببینند
وی در رابطه با کمک های نهادهای بین المللی برای ادامه تحصیل بانوان افغانستانی گفت: ما که تا به حال در این زمینه اقدامی ندیدیم، اما برخی از کشورها به اسم پناهندگان خوب بهره برداری می کنند، ولی ما بر اساس وظیفه دینی، انسانی و برادر و خواهری خودمان از ارائه تمام خدمات به تمام مهاجران و نه فقط به مهاجران افغان دریغ نکرده ایم.
حق وردی در پایان گفت: نهادهای بین المللی در این زمینه ها اقدامات ایران را نمی‌بینند، اما اگر اتفاق منفی باشد سعی می کنند آن را بزرگنمایی کنند.
ایران همواره در تمام سال هایی که مردم افغانستان در کشورشان با مشکلات روبرو بوده‌اند پذیرای مهاجران این کشور بوده است و مردم ایران نیز مردمان این کشور را مانند برادران و خواهران خود دانسته‌اند. در حال حاضر نیز بسیاری از دختران و بانوان افغان در مدارس و مراکز آموزشی ایران در حال تحصیل هستند و از نعمت تعلیم و تربیت برخوردارند، اما باید دید ظرفیت‌های در نظر گرفته شده توسط ایران برای ادامه تحصیل بانوان افغان تا چه اندازه می‌تواند مشکل ادامه تحصیل و آموزش آنها را مرتفع کند و آیا چشم سازمان های بین المللی مدافع حقوق بشر را بر این اقدامات مثبت ایران باز خواهد کرد؟
انتهای پیام