فیلم «سلام بمبئی» این روزها در حالی یکه‌تاز فروش میلیاردی است که دیالوگهای پررنگ دینی این فیلم «مفرح» این سؤال را ایجاد می‌کند که گنجاندن این دیالوگ‌ها صرفا کارکردی برای دریافت مجوز اکران دارد یا روح دین‌مداری در پرده نقره‌ای ظهور و بروز یافته است؟
به گزارش سادس به نقل از ایکنا ، پیش از اکران فیلم «سلام بمبئی» به کارگردانی و نویسندگی قربان محمدپور نیز دور از ذهن نبود که این فیلم پرستاره به فروش بسیار بالایی دست می‌یابد. در روز نخست اکران این فیلم، رکورد میزان فروش روزانه ۶۰۰ میلیون تومان به نام آن ثبت شد و پس از ۲ روز اکران یک میلیاردی شد و رکورد سریع‌ترین زمان رسیدن به فروش میلیاردی را شکست.
فارغ از شیوه کارگردانی، وجود سوپراستارهایی مانند محمدرضا گلزار، بنیامین بهادری و همسرش از ایران و همچنین دیا میرزا و گلشن گروور از هند، خبر از فیلمی مخاطب پسند می‌داد، اما در قاموس فیلم‌های پرفروش هندی، حرکات موزون نیز جزئی تفکیک‌ناپذیر است و حداقل برای مخاطبان هندی نسخه فیلمی که می‌خواهد پرفروش شود، امری ضروری است.
این امر در نسخه ایرانی فیلم نیز با اجرای هنرپیشه‌های هندی به نمایش درآمد و پای رقص هندی نیز به سینمای بعد از انقلاب باز شد. شاید متعجب شوید اگر بدانید در کنار این همه صحنه‌های شاد، چندین دیالوگ پررنگ مذهبی نیز گنجانده شده است که شاید آنها را در فیلم‌های به اصطلاح دینی نیز نمی‌توان یافت.
دیالوگ نخست، مربوط به کلاس درس استاد دانشگاه برای دانشجویان پزشکی بود که به این نکته اشاره دارد که قرآن کتاب صلح و مهربانی و همزیستی مسالمت‌آمیز اقوام با یکدیگر است و نجات جان یک فرد چقدر ارزشمند است.
دیالوگ دوم نیز مربوط به زمانی است که محمدرضا گلزار، درگیر رابطه عاشقانه با دیا میرزا می‌شود که با گلشن گروور که در نقش مردی ثروتمند بازی می‌کند، نامزد کرده است اما علاقه‌ای به او ندارد و رفته رفته به محمدرضا گلزار که جوانی ایرانی است که برای ادامه تحصیل به هند آماده است، دلباخته می‌شود. در این سکانس مادر این جوان از ایران به او تلفن می‌زند و بعد از سلام و احوال‌پرسی، از او می‌پرسد: «پسرم!نمازت را خواندی؟»…
دیالوگ سوم مربوط به سکانسی است که گلزار به خاطر مشکلاتی که نامزد قبلی معشوقه‌اش در راه ازدواج آنها ایجاد کرده، سخت پریشان و در فکر است. در این موقع باز هم مادرِ نگران از ایران تماس می‌گیرد و با شنیدن صدای ناراحت پسرش می‌گوید: «برای حل مشکلت، پنج هزار صلوات به نیت حضرت ابوالفضل عباس(ع) نذر کرده‌ام.»
دیالوگهای مذهبی «سلام بمبئی»؛ دغدغه دینی یا بهانه مجوز؟/شنبه ارسال شود
دغدغه دینی کارگردان به اینجا ختم نمی‌شود و باز هم در پاسداشت شعائر اسلامی، شاهد سکانس‌هایی همچون صحنه خطبه عقد این زوج، پیش روحانی عاقد، اهدای شال یادگاری مادر به دختر هندی و صحنه محجبه شدن دیا میرزا، پذیرایی با آب‌میوه زرد (و نه مشروبات الکلی) همراه با رقص هندی در رستوران و… خواهیم بود.
در خوش‌بینانه‌ترین حالت، گنجاندن این دیالوگ‌ها در فیلم، نشان از دغدغه کارگردان برای ترویج فرهنگ اسلامی برای مخاطب دارد، اما جای سؤال دارد که اگر نگرانی اعطای مجوز اکران فیلم و عبور از سایر ممیزی‌های سانسور و… نبود، آیا بازهم وجود این دیالوگهای ارزشی ناهمگون با ریتم فیلم را شاهد بودیم؟ آیا این نحوه اشاره و استفاده از شعائر و مقدسات اسلامی، سبب تاثیرگذاری و تحول روحی مخاطب و تشویق او به نماز و حجاب و سایر امور دینی می‌شود؟ یا برعکس، سبب وهن و سبک نشان‌دادن این شعائر اسلامی در نگاه بیننده خواهد بود؟
نگارنده بر این عقیده نیست که از دیالوگهای دینی فقط باید در فیلم‌های دفاع مقدس و فیلم‌های به اصطلاح ارزشی استفاده کرد بلکه مطمنا همچون مثل معروف که می‌گوید «تاثیر کنایه و در لفافه گفتن، بیش از تاثیر صریح گفتن است» اگر دیالوگ‌ها یا حتی نمادهای دینی و مذهبی به شیوه‌ای هنرمندانه پردازش شود، پیام و تأثیرگذاری خود را به همراه خواهد داشت.
همچنین اظهار دیالوگهای دینی از افرادی که به ظاهر شخصیت مذهبی ندارند نیز فی نفسه امری مردود نیست. چه اینکه ایمان و اعتقادات و بیان آنها از درون شخص نشأت می‌گیرد. اما آنچه که باید از طرف مسئولان مورد نظارت جدی قرار بگیرد این است که صرف وجود دیالوگی که در آن از نماز و عبادت و اعتقادات سخن به میان می‌آید، دلیلی بر مطلوب بودن و ضمانت تاثیرگذاری نیست.
آنچه که زمینه تاثیرگذاری بیان شعائر دینی را نزد مخاطب بالا می‌برد، در درجه اول این است که بیننده رابطه بین این دیالوگ‌ها و شخصیت فیلم را باورپذیر تلقی کند و کمترین درجه آن این است که با شنیدن آنها این فکر به ذهنش خطور نکند که این دیالوگ، ساختگی و برای عبور از فیلترینگ سانسور است. از این رو کارگردانی که دغدغه اشاعه و ترویج شعائر دینی را برای مخاطبان میلیونی خود دارد، شایسته است که به فکر هماهنگی فضای ترسیم شده از بازیگران و باورپذیری آنها نزد بیننده با دیالوگهای دینی مطرح شده باشد.