رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با مهم برشمردن مهندسی رودخانه گفت: رودخانه‌ها شریان‌های حیاتی کره زمین و حوضه‌های آبخیز هستند که همواره از گذشته‌های دور مورد توجه جوامع انسانی بوده‌اند، به‌طوری‌که نه تنها در سیمای کلی سطح زمین نقش دارند بلکه نحوه زیستن انسان در کره زمین را تعیین می‌کنند.
به گزارش سادس علی سلاجقه در دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی رودخانه که امروز در سالن نشست‌های سازمان آب و برق خوزستان به‌صورت مجازی برگزار شد به مهم بودن رودخانه‌ها اشاره کرد و گفت: رودخانه ها تحت تاثیرعوامل طبیعی و یا دخالت‌های انسانی دچار فرسایش یا کف کنی، فرسایش کناره‌ای و جابجایی‌های جانبی می‌شوند. تداوم رفتارهای فرسایشی رودخانه‌ها هر ساله موجب تخریب اراضی کشاورزی، تاسیسات ساحلی، پل‌ها و اماکن حاشیه آنها می‌شود و به‌طور همزمان گسترش فعالیت‌های انسانی در سطح حوضه‌های آبخیز همچنین ورود پساب‌های شهری و روستایی به رودخانه‌ها و تعرض به حد بستر و حریم رودخانه‌ها علاوه بر مسایل اقلیمی و طبیعی، این بوم سازگان‌های ارزشمند و زیستمندان آنها را با چالش‌های بسیاری روبرو ساخته و فشار تحمل ناپذیری را بر منابع آب وارد کرده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص مهندسی رودخانه خاطرنشان کرد : مهندسی رودخانه عبارت از علم و هنری است که درباره پدیده‌های حاکم بر رفتار رودخانه در رابطه با طراحی پروژه‌های مختلف بهره‌برداری، حفاظت و اصلاح و تغییر مسیر رودخانه برای استفاده بهینه و یا جلوگیری و کاهش خسارات و جنبه‌های منفی آنها بحث می‌کند. این علم مانند سایر علوم کاربردی بر دیگر علوم مانند هیدرولوژی، هیدرولیک، زمین شناسی، ژئومورلفولوژی، رسوب شناسی و … تکیه دارد. اصلاح مسیر و اقدامات ساماندهی در مسیر رودخانه باعث تثبیت کناره‌ها و حفاظت اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی از خطر تخریب سیلاب‌ها می‌شود. به‌طور کلی مهندسی رودخانه شامل تمام مراحل برنامه‌ریزی، طراحی، اجرا و بهره‌برداری از انواع طرح‌های مختلفی است که به منظور بهبود شرایط رودخانه و در جهت استفاده بهتر از آن با توجه به محیط زیست اعمال می‌شود.
وی در خصوص اهداف مهم مهندسی رودخانه ها نیز گفت: عملیات مهندسی رودخانه، کم و بیش محیط طبیعی رودخانه و مورفولوژی آن را تغییر می‌دهد. بحث مهم این است که در این اقدامات، مشخصه‌های تغییر یافته به رودخانه کمک کند تا در حالت فعلی عملکرد مناسبتری نسبت به حالت طبیعی خود داشته باشد. در عملیات مهندسی رودخانه الزامی است که علاوه بر لحاظ مسائل اقتصادی طرح، ویژگی‌های طبیعی محیط نیز کاملا شناخته شود و مورد بررسی قرار گیرد.
سلاجقه در خصوص مطالعات مهندسی رودخانه مرحله شناسایی متغیرهای تأثیرگذار بر مورفولوژی رودخانه را بسیار مهم و ضروری دانست و گفت: متغیرهایی که بر رودخانه‌ها اثر می‌گذارند، متعدد و مرتبط هستند و نقش هر متغیری را نمی‌توان مستقل و جدای از دیگر متغیرها مطالعه و بررسی کرد.
وی به پارامترهای متعدد موثر در شکل رودخانه‌ها مانند دبی رودخانه و بار رسوبات، شیب طولی، نوع رودخانه و مقاومت سواحل در برابر جریان آب، متغیرهای بوم‌سازگان و هیدرولوژی نظیر پوشش گیاهی، درجه حرارت و شرایط زمین شناسی و در نهایت تجاوزات به حریم رودخانه‌ها و تغییرات طبیعت جریان به روش‌های انسانی اشاره کرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به بحث مهم دیگر برای احیای رودخانه‌ها اشاره کرد و گفت: احیای یک رودخانه به معنای بازگرداندن سامانه طبیعی رودخانه به حالت پیشین دست نخورده آن است. احیای رودخانه‌ها را می‌توان بهبود کیفیت و کاهش آلودگی، بهبود وضعیت حریم و بستر رودخانه، کنترل فرسایش و بازسازی بستر طبیعی رودخانه، حذف سازه‌های غیر اصولی و ایجاد شرایط بهتر محیط زیستی و بوم شناسی تعریف کرد.
وی تصریح کرد: موفقیت یک طرح احیای رودخانه بیش از همه، مرهون موفقیت در دستیابی به سه هدف عمده است که شامل موفقیت و توجیه اقتصادی طرح در زمینه‌های مختلف، رعایت مسائل بوم شناختی و بهینه‌سازی روشهاست و شاید به همین دلیل است که در سال‌های اخیر بیشتر طرح‌های مهندسی و احیای رودخانه، از طرح‌های سازه‌ای به سمت راه حل‌های بوم شناختی برای حفاظت رودخانه در برابر تخریب و فرسایش تغییر پیدا کرده است. لذا بهره‌گیری از اصول مهندسی رودخانه با رویکرد بوم شناختی قادر است امر حفاظت، احیا و مدیریت تالاب ها و رودخانه های کشور را تسهیل و امکانپذیر کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، سلاجقه در پایان به بحث آلودگی محیط زیست و آب‌های سطحی، تالاب‌ها و رودخانه‌ها در کنفرانس بین المللی رامسر، عمده‌ترین تهدیدات و مشکلات تالاب‌ها و رودخانه‌ها و دیگر موارد زیست محیطی اشاره کرد.
انتهای پیام