چرا تمدید 10 ساله تحریمهای ایران نقض برجام است؟

 به گزارش مشرق، تمدید 10 ساله تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران(ISA) از سوی کنگره این کشور، این نگرانی را به وجود آورده که آیا اجرایی شدن این تحریم‌ها می‌تواند ناقض برجام باشد یا خیر.

کنگره آمریکا به واسطه چارچوب اختیارات خود و مبنای حقوقی که برای خود قائل هستند حتی پیش از امضای توافق جامع اقدام مشترک(برجام) تاکید کرده بود که دیدگاهی متفاوت با باراک اوباما در قبال آثار مثبت این توافق بین المللی در قبال ایران داشته و آن را قابل پذیرش نمی داند.

بر اساس توافق برجام و مفادی که سازمان ملل نیز آن را پذیرفته، با اجرایی شدن برجام، محدودیتهایی که بر ایران به واسطه تحریمهای گذشته اعمال شده برداشته خواهد شد و تمدید 10 ساله تحریمهای آمریکا علیه ایران که باید برای اجرایی شدن از سوی رییس جمهوری آمریکا به تصویب برسد، قطعا از سوی باراک اوباما وتو خواهد شد اما از منظری باید به این امر عنایت داشت که اوباما تا 20 ژانویه(اول بهمن) رییس جمهور خواهد بود و پس از آن سکان اجرایی کشور را باید به دونالد ترامپی بسپارد که در دوران مبارزات انتخاباتی خود بارها از تجدید نظر در قبال برجام خبر داده بود.

حال اجرایی شدن تحریمهای آمریکا با ابلاغ ترامپ، نقض برجام است یا خیر در جواب باید گفت که این امر صراحتا نقض برجام است و کابینه جدید آمریکا با اجرایی کردن آن در عین حال که هزینه‌های قابل توجهی را بر ایران تحمیل خواهد کرد و هزینه‌های بیشتری را در راستای روابط ایران و اتحادیه اروپا و روابط تهران با کشورهایی چون کره جنوبی و ژاپن تحمیل خواهد کرد، به واسطه آنکه به طور یکجانبه دست به این کار زده با توجه به مشکلاتی که آمریکا در داخل با آن مواجه است، این هزینه‌ها برای خود آمریکا به مراتب سنگین‌تر خواهد بود.

در قبال اینکه اجرایی شدن تحریمها چه تاثیری بر روابط تجاری ایران و اروپا خواهد گذاشت باید تصریح کرد از آنجایی که برجام، توافق ایران و آمریکا نیست و شش کشور در امضای آن نقش داشته اند، از لحاظ حقوقی وزن ایران سنگین‌تر است چرا که سازمان ملل، توافقات 1+5 و آژانس بین المللی انرژی اتمی همگی به متعهد بودن ایران در اجرایی مسئولیتهایی که به موجب توافقی بین المللی بر عهده داشته، اذعان کرده و از این منظر آمریکا در صورت اجرایی کردن تحریمها با اروپایی روبرو خواهد بود که با اقدامات واشنگتن علیه ایران همراهی نخواهند کرد و شکاف بین اروپا و آمریکا که در پی به قدرت رسیدن ترامپ در قبال برخی موضوعات به ویژه امنیت یوروآتلانتیک، ناتو و مسائل خاورمیانه عمیق‌تر شده، بیش‌از پیش عمیق‌تر خواهد شد.

گرچه گفته می شود شرکتها و بانکهای اروپایی نمی توانند همیشه تابع دولتهای خود باشند و با اجرایی شدن تحریمهای آمریکا، در صورتی که با شرکتهای ایرانی وارد تجارت و فعالیتهای بانکی و اقتصادی شوند با اقدامات تنبیهی آمریکا مواجه خواهند شد، باید به این نکته اشاره کرد که تحریمها در کوتاه مدت ممکن است بر همکاری‌های اقتصادی و بانکی اروپا با ایران سایه افکند اما از آنجا که برجام، توافقی جهانی است، دادگاه‌های لاهه، ژنو، تجارت جهانی نسبت به اقدامات آمریکا می توانند موضعگیری کرده و سازمان ملل، اتحادیه اروپا و 1+5 توافقی کرده‌اند که مبانی حقوقی مستحکمی داشته حال آنکه قانون تحریمهای ایران(ISA) که به سال 1997 بازمی گردد درصورت اجرایی شدن، این پیام را به همراه خواهد داشت که آمریکا خود را فراتر از جامعه جهانی دیده و اینکه کابینه جدید به توافقات کابینه قبلی خود را متعهد نمی‌داند و هر اقدامی که آمریکا در این رابطه انجام دهد در سطح جهانی برایش هزینه‌هایی را به دنبال خواهد داشت.

تمدید 10 ساله تحریمهای ایران با موضعگیری‌های متفاوتی در اروپا همراه بوده و از پیش نیز انتظار می رفت که دولت جدید آمریکا، سیاستهای افراطی را در سیاست خارجی خود دنبال کند و از این منظر اجرایی شدن این تحریمها، نگرانی محافل اقتصادی بریتانیا به ویژه شرکتهایی چون بریتیش پترولیوم و البته شادمانی لابی‌های سعودی و صهونیستی در پارلمان انگلیس را به همراه خواهد داشت که این اقدام را پیش زمینه‌ای برای گرمتر شدن روابط با ریاض و تل آویو می دانند.

در هر حال اجرایی شدن تحریمها علیه ایران، نقض توافقی بین المللی است که البته سابقه نشان داده واشنگتن در نقض توافقات واهمه‌ای ندارد و حال جامعه بین الملل چه واکنشی به این امر نشان خواهد داد به ابلاغ آن از سوی دونالد ترامپ بستگی دارد که در آینده‌ای نزدیک در نخستین آزمون خود نشان خواهد داد که تا چه حد برای رویارویی با جامعه بین الملل از آمادگی برخوردار است.