تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی به‌ویژه دندانپزشکی جزو تحصیلات پرهزینه به شمار می‌رود، رشته‌ای که علی رغم آنکه فارغ التحصیلان آن کمتر ازسایرین دغدغه اشتغال خواهند داشت، اما در طول دوران تحصیل با مشکلاتی تقریبا منحصر به فرد مواجه هستند.مشکلاتی که در صورت کم توجهی می‌تواند در بلند مدت بر سلامت آحاد جامعه تاثیرگذار باشد.
به گزارش سادس، در سال ۱۳۶۰ با تصویب «قانون تربیت بهداشت‌کار دهان و دندان به منظور گسترش خدمات درمانی و بهداشتی در روستاها» وارد مرحلهٔ تازه‌ای شد و در حدود ۶۰۰۰ بهداشت‌کار دهان و دندان با تعهد ارائهٔ خدمت ۶ ساله در مناطق روستایی و محروم تربیت و جذب شدند. این افراد پس از طی این دوره و پشت سر گذاشتن یک آزمون می‌توانستند وارد دوره پزشکی دندانپزشکی شوند. ۲۳ فروردین ماه روز تصویب این قانون در مجلس شورای اسلامی بنام “روز دندانپزشک” نامگذاری شد.
در کشور ما رشته دندانپزشکی به عنوان رشته‌ای لوکس شناخته شده است و این تصور وجود دارد که دانشجویان دندانپزشکی از طبقه مرفه هستند، این در حالیست که کمتر کسی از مشکلات و زحمات این دانشجویان خبر دارد، در واقع نامگذاری این روز فرصتی است که مدیران عرصه آموزش پزشکی و بهداشت و درمان کشور به دغدغه‌های دندانپزشکان و دانشجویان این رشته گوش دهند و با ایجاد سیاست‌ها و راهکارهایی در جهت حل آن اقدام کنند.
خبرنگار سادس به مناسبت “روز دندانپزشک” به میان دانشجویان این رشته و دندانپزشکان آینده رفته و دغدغه‌های آنها را جویا شده است.
“مریم سبحانی” دانشجوی ترم ۸ دندانپزشکی، با اشاره به اینکه این رشته، رشته «تمییز» ی نیست، می‌گوید: بعد از سختی‌های دوران کنکور و شب بیداری‌ها، باورود به دانشگاه و به ویژه این رشته، گذراندن درس‌های سنگین و انتظارات اساتید شروع می‌شود. این رشته جدا از درس‌های تئوری سخت، درس‌های عملی فرا تر از تصور نیز دارد، درس‌هایی مثل پروتز که دانشجو با گچ سرو کار دارد. حتی موقعیت‌هایی پیش می‌آید که هنگام کار کردن با شعله این احتمال وجود دارد که دست و یا بخش‌هایی از بدن دانشجو دچار سوختگی شود، واقعیت این است که هر چه جلو تر می‌رویم سختی‌ها بیشتر می‌شوند و ترم به ترم کار ما سنگین‌تر می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: یکی از نکات قابل توجه این است که دانشجویان با رتبه و امتیازات مختلف وارد دانشگاه می‌شوند اما هنگام فارغ التحصیلی به لحاظ مهارت آموزی همه شبیه هم هستند، در حالیکه به نظر من خیلی خوب می‌شود اگر محیط دانشگاه و برنامه‌ریزی ها به صورتی باشد که علاوه بر درس، به کارها و استعدادهای دیگر نیز توجه شود و به جای تربیت دندانپزشک تک بعدی، دندانپزشکی با قدرت مدیریت، نویسندگی و دیگر هنرها تربیت شود. جامعه ما افراد کاربلدی می‌خواهد که در کنار یک رشته تحصیلی، مهارتی‌های دیگر نیز داشته باشند. خیلی از دانشجویان به خاطر کنکور استعدادهای خود را کنار گذاشتند کاش این اجازه بروز استعدادها در دانشگاه‌ها داده شود.
این دانشجوی دندانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی یکی دیگر از مشکلات این رشته را ورود بعضی از دانشجویانی می‌داند که به اندازه بقیه زحمت نکشیده اند و صرفاً به دلیل وضعیت مالی مناسب به آنها اجازه داده می‌شود در دانشگاه‌های خوب تحصیل کنند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال دانشجویان بین الملل هزینه سنگینی را هر سال پرداخت می‌کنند و به ازای این که با پرداخت شهریه سنگین در دانشکده ما درس می‌خوانند، گزینشی متفاوت با ما دارند حتی اساتید نیز متوجه تفاوت علمی بعضی از آنها با بقیه می‌شوند، نتیجه این کار می‌شود خروج دندانپزشکی که مهارت کافی ندارد و از لحاظ تئوری نیز ضعیف است. این کار در بلند مدت اعتبار دانشگاه و بقیه دانشجو ها را زیر سوال می‌برد.
“سبحانی” در پایان صحبت‌هایش می‌گوید: دانشجویان از ترم ۷ و ۸ به بعد با همکاری اساتید شروع به نوشتن پایان نامه می‌کنند، اغلب پایان نامه‌ها در رشته ما به جایی نمی‌رسد و در کتابخانه دانشگاه خاک می‌خورد. اگر اساتید که دید فراتری دارند در دانشکده ما و بقیه دانشکده‌ها با همفکری، مشکلات اساسی کشور را پیدا کنند و قسمت‌های مختلف این مشکلات را در قالب موضوعات پایان‌نامه به دانشجویان پیشنهاد بدهند، قطعاً پایان نامه‌های مفیدتری و مثمرثمر تری، خواهیم داشت. زحمت دانشجویان هدر نمی‌رود و هدف‌های کوتاه آنها به یک هدف بزرگ منتهی می‌شود.
“علیرضا افضلان” دانشجوی ترم ۹ دندانپزشکی نیز با اشاره به دیدگاه مردم نسبت به این رشته می‌گوید: زمانی که دیگران متوجه می‌شوند مادر چه رشته‌ای تحصیل می‌کنیم، به نوعی در مراودات رفتارشان عوض می‌شود و گمان می‌کنند ما حساب بانکی خیلی قوی داریم. اما واقعیت این گونه نیست و ما هم در همین کشور، بدون پشتوانه قوی مالی و با همین دریافتی‌ها و مخارج زندگی می‌کنیم، از سوی دیگر هزینه‌های تحصیل در رشته دندان پزشکی بسیار بالاست ما از ترم ۴ به بعد باید وسایل را تهیه کنیم، با اینکه دانشکده مواد را در اختیار می‌گذارد ولی هر ترم مبلغ هنگفتی را برای تهیه وسایلی مثل فرز، فایل و غیره صرف می‌کنیم.
این دانشجوی دندان پزشکی یکی از مشکلات حال حاضر را جای خالی رشته‌های حد واسط مثل بهداشت کار دهان و دندان می‌داند و می‌گوید: تعداد دندانپزشکان در کشور در حال افزایش است و از سویی در مناطق محروم نیاز به افرادی داریم که خدمات سطح اول دندانپزشکی مثل پر کردن دندان، آموزش بهداشت و غیره را انجام دهند، راهکار مسئولان ما برای این‌کار تربیت دندان پزشک است درحالی که در واقعیت، دندانپزشکی که هفت سال درس خوانده است خیلی کم حاضر به انجام اینگونه فعالیت‌ها می‌شود. این مشکلی است که بزرگان این رشته را درگیر کرده است اگرچه در دانشکده‌های مختلف ایده‌های مختلف مطرح می‌شود ولی جای دندانپزشک و کسانی که خدمات دهان و دندان ارائه کنند در مناطق محروم خالی است. این در حالی است که در کشورهای دیگر رشته‌های حد واسطی تعریف می‌کنند تا این اتفاقات کمرنگ شود.
وی معتقد است به دلیل اینکه آموزش درست و به موقع داده نمی‌شود مردم موقع درد به دندان پزشک مراجعه می‌کنند و در مناطق مختلف کشور به خاطر هزینه بالای دندان پزشکی کشیدن دندان که آخرین مرحله است را در اولین مراحل درمان انجام می‌دهند چون از نظر بیمار مطلوب‌تر است. در حالی که اگر یک رویکرد پیشگیرانه و آموزش بهداشت داشته باشیم این رویکرد باعث کاهش پوسیدگی دندان در کشور می‌شود، همانطور که برای کودکان، سنینی برای واکسن مشخص می‌کنند باید برای ویزیت دندانپزشک و آموزش بهداشت نیز این امر انجام شود.
“افضلان” در ادامه می‌گوید: ما متخصص‌های خیلی خوبی در کشور داریم اما از نظر سرانه‌های بهداشتی نسبت به کشورهای دیگر خیلی جای کار داریم، زیرا رویکرد ما رویکرد درمان محور است، مگر ما چقدر متخصص می‌توانیم تربیت کنیم که به همه بیماران مشاوره دهند.
این دانشجوی دندانپزشکی با بیان اینکه اغلب دانشگاه‌های ما از لحاظ امکانات و اساتید سطح بالایی دارند می‌گوید: اساتید ما رتبه علمی بالایی دارند اما از نظر تکنولوژی‌های دندانپزشکی و ساخت پروتزهای دندانی (که عمدتاً وارداتی هستند) که شامل مواد، تجهیزات و روش‌های نوین می‌شود در مقایسه با کشورهای خارجی مشکلاتی داریم در نتیجه کیفیت کاری که در ایران انجام می‌شود برابر با کشورهای خارجی نیست.
از نظر تکنولوژی‌هایی که به ایران وارد می‌شود نیز ضعف داریم ولی در فرایند، روش تدریس و حتی جراحی پیچیده فک و صورت خیلی جلو تر از سایر کشورهای منطقه یا آسیا کار انجام می‌دهیم.
وی به سوالی مبنی بر تأثیر تحریم‌ها بر این رشته اینگونه پاسخ می‌دهد: بخش عمده‌ای از تجهیزات دندانپزشکی که در ایران استفاده می‌شود وارداتی است این تحریم‌ها باعث محدود شدن و درنتیجه گران‌تر وسایل مورد نیاز دانشجویان شده است. قبل از گران شدن دلار توجهی به تولید کردن این تجهیزات نمی‌شد، دانشجوهای زیادی هم بودند که برای طراحی و تولید این تجهیزات در داخل کشور تمایل داشتند ولی مسئولان امر دلیلی برای این کار نمی‌دانستند، امیدواریم حال که در شرایط تحریم قرار گرفته‌ایم این تحریم‌ها باعث شود به سمت ساخت تجهیزات دندانپزشکی در کشور حرکت کنیم.
“افضلان” در پایان با اشاره به اینکه دانشجویان تفکر خطی دارند گفت: دانشجویان در دبیرستان برای کنکور تلاش می‌کنند تا رشته خوب در دانشگاه قبول شوند بعد از دانشگاه هم سعی می‌کنند خوب درس بخوانند و تا در رشته تحصیلی بهترین شوند و بعد از آن مطب بزنند جای پژوهش، تولید و پیشرفت علم در این تفکر کجاست؟ شاید لازم باشد که پوشه‌ای در ذهن دانشجو ها باز شود که به تولیدات داخلی و پژوهش بیشتر فکر کنند.
“نادر. ر” دانشجوی ترم دوم دندانپزشکی دانشگاه تهران نیز یکی از مشکلات تحصیل در این رشته را دسترسی به تجهیزات به‌روز و داشتن با آخرین تکنولوژی‌های روز دنیا می‌داند و معتقد است علی رغم اینکه دانشگاه ما دانشگاه سطح اولی است و تمام تلاش خود را برای به روز رسانی تجهیزات و منابع لازم انجام می‌دهد اما بخاطر اعمال تحریم‌ها، شرایط مطلوب نیست.
این دانشجو یکی دیگر از مسائل این رشته را ورود دانشجویان سهمیه‌ای می‌داند و معتقد است برای ورود به این رشته باید به قدر لازم زحمت کشید و سطح علمی مناسبی داشت، اختصاص سهمیه به رشته‌هایی که فارغ التحصیلان آن با سلامت مردم سروکار خواهند داشت ممکن است سلامت جامعه را به خطر بیندازد. مسئولان وزارت بهداشت باید در خصوص در رشته‌های پزشکی در این زمینه دقت و سختگیری بیشتری انجام دهند.
به گزارش سادس، تعدادی از دانشجویان نیز حاضر به گفت‌وگو نشدند و معتقد بودند مسائلی که از سوی دوستان و همکلاسی‌هایشان مطرح شد، به نوعی دغدغه آنها نیز به شمار می‌رود، این دانشجویان ابراز امیدواری کردند مسئولان دانشگاه‌ها و مدیران عرصه آموزش پزشکی، بهداشت و درمان کشور در تربیت نسلی که با سلامت جامعه سروکار دارد و به نوعی آینده ساز سلامت در جامعه است، دقت نظر داشته باشند و مسائل و مشکلات دانشگاه‌ها را با وسواس بیشتری پیگیری کنند تا شرایط را برای دانشجویان این رشته به گونه‌ای فراهم کنند که دغدغه‌هایی مثل آینده شغلی و از دست رفتن فرصت‌ها را نداشته باشند و هر دانشجو متناسب با تلاش‌هایش به نتیجه مطلوب برسد.
انتهای پیام