در پرورش کودکي شاد و خلاق والدين نقش بسزايي دارند وميتوانند در داشتن زندگي موفق اورا ياري نمايند
يکي از بزرگترين هدايايي که والدين مي توانند به کودکان خود بدهند توانايي و استعداد شاد شدن است. البته بين خوشحالي و شادي لحظه اي- مثلاً دادن يک اسباب بازي جديد يا يک سبد پراز تنقلات به کودک- و خوشحالي و رضايتمندي پايدار، تفاوت عمده اي وجود دارد. مطمئناً کودکان دوست دارند تفريح کنند و مانند بزرگترها نيازمندند تا عميقاً احساس خوشبختي کنند. اما شادي واقعي مطلب قابل تعمق تري است و آن روح فرزند شما را تحت تاثير قرار ميدهد و در او اين حس را بوجود مي آورد که همه چيز دنيا خوب است. متخصصان معتقدند، کودکان شاد ويژگيهاي مشخصي دارند، از جمله: عزت نفس، خوش بيني و خويشتن داري. چنانکه خواهيد ديد، ايجاد و پرورش اين ويژگيها بسيار ساده تر از آنست که تصور کنيد
کمک کردن به ديگران را به کودکانتان بياموزيد
براي آنکه بتواند شاد باشد احساس کند که عضو با ارزشي از يک اجتماع بزرگ است و مي تواند به زندگي افراد ديگرمعني ببخشد. با بوجود آوردن موقعيتهاي مناسب، اين احساس را در او ايجاد کنيد. اسباب بازيهاي قديمي او را که ديگر نيازي به آنها ندارد، جمع کنيد و از او بخواهيد آنها را به خانواده هاي نيازمند بدهد، يا در فروشگاه از او بخواهيد که مقداري مواد غذايي براي اهداء به مستمندان خريداري کند. کودکان مي توانند لذت کمک کردن به ديگران را در سنين پايين ياد بگيرند. مثلاً چنانچه شما از تکه هاي اضافي پارچه عروسک درست مي کنيد، کودک دوساله شما مي تواند کمک کند وبگويد چشم و دهان عروسک را در کجا قرار دهيد.
همراه با کودک خود، فعاليتهاي فيزيکي داشته باشيد
همراه با کودک خود گردش برويد ، با او بازي کنيد ويا با همديگر دوچرخه سواري کنيد. با اين کار نه تنها نيرو و بنيه کودک خود را تقويت مي کنيد بلکه باعث شادي و خنده اش مي شويد. فعال نگهداشتن کودکان، استرس را در آنان کاهش مي دهد و موجب مي شود آنان انرژيشان را به طريق سالم تخليه کنند. کودکان سالم از قدرت بدني بيشتري نيز برخوردارند. کودکان بيشتر ازآنکه نگران ظاهرشان باشند، به کارهايي که انجامي مي دهند، افتخار مي کنند. چنانچه کودکتان را در انجام کاري که علاقه دارد، تشويق کنيد، براي ايجاد شادي در او روشي جديد به کار گرفته ايد.
در تحسين کودکان خلاق باشيد
هنگامي که فرزند شما درهدفي که دنبال مي کند به موفقيتي مي رسد يا مهارتي کسب مي کند، تنها به گفتن جمله«کارت خوب است» اکتفا نکنيد. به جزئياتي که آنها را موثر يافته ايد، اشاره کنيد. مثلاً بگوييد:«روشي که تو براي توصيف قهرمان در خلاصه کتابت انتخاب کردي، به قدري عالي است که من احساس مي کنم او زنده است». يا بگوييد:«روشي را که براي کشيدن آن درختها به کاربرده اي، بسيار مي پسندم.» اين طرز برخورد بسيار پر معنادارتر از آنست که به شکل خيلي رسمي به پشتش بزنيد و آفرين بگوييد. به طور کلي درتشويق افراط نکنيد. يکي از معلمين کلاس چهارم مي گويد:«من سابقاً هر پنج شنبه جوايزي به بچه ها مي دادم اما متوجه شدم انگيزه و تلاش آنها بيشتر براي گرفتن جايزه است نه براي انجام صحيح تکاليف.» سعي کنيد فرزندتان اين مسئله را درک کند که رضايت و خشنودي واقعي، در انجام و اتمام يک کار است.
از خوب غذا خوردن کودکتان اطمينان داشته باشيد
چنانچه فرزندتان بد اخلاق يا بهانه گيراست، اگر بيمار نباشد، احتمالاً گرسنه است. اگر زمان غذا خوردن نيست از ميان وعده ها استفاده کنيد، ولي به خاطر داشته باشيد که اين ميان وعده ها بايد حاوي مواد مغذي(داراي ارزش غذايي) باشد و صرفاً شکم پرکن نباشد. خوب خوردن ازتغييرات رفتاري ناگهاني (مانند بهانه گيري) مي کاهد و در بوجود آوردن احساس سلامتي و تندرستي موثر است. ميان وعده هاي مفيد عبارتند از: ماست کم چربي، ميوه تازه يا خشک، يا کره و مربا با نان کامل گندم.
با دقت به حرفهاي کودکتان گوش دهيد
براي کودک هيچ چيز به اين اندازه مهم نيست که همه توجه تان به او باشد. دراين هنگام او آنچه را که در ذهنش است به شما مي گويد. آيا مي خواهيد شنونده بهتري باشيد؟ تمام حواستان را به کودک بدهيد . اگر زماني که شما مشغول پرداخت يا بررسي صورتحساب ها يا انجام کارهاي روزمره هستيد، فرزندتان با شما صحبت کرد، همه کارهايتان را کنار بگذاريد و تمام توجه تان را معطوف او کنيد. هيچگاه صحبت او را قطع نکنيد و ميان افکارش ندويد، حتي اگر تمام آنها را قبلاً شنيده باشيد. فرصتهاي طلايي براي گوش سپردن به سخنان کودک با توجه کامل(و بدون اين که کلامش را قطع کنيد) يکي هنگام رانندگي است در حاليکه کودکتان همراهتان است و زمان مناسب ديگر، شب در رختخوابش مي باشد.
به کودکتان ياد بدهيد مشکلاتش را حل کند
از بستن بند کفش گرفته تا عبورايمن ازخيابان، هر مهارتي که کودک شما بدست مي آورد، قدمي به سمت استقلال(اتکاء به نفس) وي مي باشد. در واقع حتي دانستن اين مطلب که او مي تواند با اين مسائل روبرو شود و آنها را حل کند، کمک مي کند که کودک شما احساس خوبي نسبت به خود داشته باشد.
فرصتهايي دهيد تا خود را نشان دهد
هر کودکي استعداد يا مهارت ويژه دارد. چرا به او اجازه نمي دهيد که کمي از آن را نشان دهد. آيا او کتاب خواندن را دوست دارد؟ از او بخواهيد هنگامي که آشپزي مي کنيد، برايتان کتاب بخواند.آيا او حسابش خوب است؟ هنگامي که به خريد مي رويد بگذاريد او انتخاب کند کدام کالا بيشتر مي ارزد. «کارين ايرلند» مي گويد:«هنگامي که شما در کارهاي مورد علاقه کودکتان شريک مي شويد و نشان مي دهيد که تحت تاثير انجام آن کارها قرار گرفته ايد، مرحله ديگري ازعزت نفس را در او به ظهور رسانده ايد.
مرکز خدمات روانشناسي آرامش معاونت اجتماعي پليس کرمانشاه