در جریان تحریم های ظالمانه چندساله اخیر که آمریکایی ها به بهانه پرونده هسته ای به کشورمان تحمیل کردند تحریم فروش نفت و همچنین تحریم سیستم بانکی از جمله سنگین ترین تحریم هایی بود که تاکنون در تاریخ اقتصاد جهان ثبت شده است. آمریکایی ها در گام نخست تلاش داشتند تا مانع از فروش نفت ایران شوند و از سوی دیگر با قطع ارتباط بانک های ایرانی و حتی بانک مرکزی با سیستم بانکی جهانی، سعی کردند ایران نتواند به پول های خود در خارج از کشور دسترسی پیدا کند. در جریان مذاکرات هسته ای نیز بخش عمده ای از مطالبات ایران در رفع تحریم به رفع تحریم سیستم بانکی معطوف بود چرا که توسعه تجارت خارجی منهای تسهیل مبادلات مالی عملا امکان پذیر نیست. با دست یابی به توافق و آغاز اجرای برجام، وقتی ایران به تعهدات خود در خصوص کاهش سطح فعالیت های هسته ای اقدام کرد این انتظار بود که تحریم های سنگین آمریکایی ها علیه سیستم بانکی کشور برطرف شود اما متاسفانه تحریم های اصلی همچنان در عمل پایدار بودند و همین عامل نیز باعث شد تا مقامات کشورمان از جمله وزیر امور خارجه و رئیس کل بانک مرکزی صراحتا از عدم تعهد غرب برای لغو تحریم های بانکی گلایه کنند.
اما در طرف مقابل، نیز آمریکایی ها بهانه های متعددی را برای عدم اجرای دقیق و جامع برجام در دستور کار خود قرار داده اند که یکی از آنها موضوع نظارت های گروه مالی FATF است.
این گروه نیمه دولتی در سال 1989 توسط اعضای گروه G7 تشکیل شده است و با تهیه استانداردهای جهانی در صدد مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم است. از سال 2008 ایران عملا در کانون توجه این گروه بوده است و بارها گزارش های منفی درباره وضعیت سیستم بانکی و مالی ایران از سوی این نهاد منتشر شده است. حتی بعد از لغو تحریم های هسته ای نیز این سازمان بار دیگر لحن ضد ایرانی خود را در بیانیه‌هایش حفظ کرده است و خواستار تدابیر جدی اعضای خود علیه ایران شده است! FATF از ایران خواسته است تا در زمینه کسب اطلاعات بیشتر درباره مشتریان، صاحبان سودها، ماهیت روابط تجاری و همچنین منابع و انحای استفاده از سرمایه ها گزارش های دقیقی ارائه کند.
در همین راستا نیز چندی است که مسئولان بانکی کشور اقداماتی را در جهت همکاری با این نهاد آغاز کرده اند به نحوی که قرار است ایران به گروه اوراسیایی مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم بپردازد.
اما مساله اصلی اینجاست که با توجه به تعاریف دوگانه از تروریسم ورود ایران به این نهاد و پذیرش مکانیسم های نظارتی آن عملا می تواند منجر به برخی مخاطرات امنیتی برای کشور و هم پیمانان منطقه ای گردد.
اخیرا نیز «اد رویس» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس عوام آمریکا در نامه ای به وزیر خزانه داری این کشور ضمن تکرار اتهامات قبلی نسبت به ایران در زمینه تامین مالی تروریسم از اوباما خواسته است تا همچنان فشارها را بر ایران در این زمینه حفظ کند.
وی در این نامه نوشته است: «جناب وزیر عزیز؛ هنگامی که کارگروه اقدام مالی تشکیل جلسه می‌دهد، من از وزارت خزانه‌داری می‌خواهم از نفوذ آمریکا برای اطمینان از باقی ماندن ایران در فهرست کشورهای پرخطر و غیرهمکار در زمینه پولشویی و تأمین مالی اقدامات تروریستی، استفاده کند.
اد رویس در نامه به جک لو، ضمن یادآوری بیانیه سال گذشته این نهاد بین‌المللی مدعی شده از آن زمان اقدامات ایران در زمینه حمایت از تروریسم افزایش یافته است . رویس گروه حزب‌الله لبنان را با لفظ «نائب اقدامات تروریستی ایران» مورد خطاب قرار داده و تلاش‌های این گروه در سوریه برای مقابله با گروه‌های تروریستی را مورد انتقاد قرار داده است. وی می‌نویسد: «حزب‌الله، نائب اصلی ایران برای اقدامات تروریستی، در حال ایفای نقشی محوری در راستای تلاش‌های ایران برای حمایت از بشار اسداست»
چندی پیش نیز جان زارات، مشاور امنيت ملي و وزارت خزانه‌داري آمريکا در نشست کميته بانکداري سنا به اهداف پشت پرده ای از حفظ فشارهای بانکی بر ایران اشاره کرده بود. وی که به عنوان مغز متفکر قرارگاه تحريم آمریکا علیه ایران مشهور است در این جلسه می گوید «همانند گذشته وزارت خزانه‌داري در مذاکره و تماس مستقيم با بانکهاي خارجي هشدار داد که از آنجا که پشت صحنه و ذينفع در تراکنشهاي بانکي و تعاملات اقتصادي در تهران معلوم نيست، احتمال دارد منافع به سپاه برسد و لذا بايد از ارتباط با ايران پرهيز شود. آيا بانکهاي خارجي مي توانند تضمين دهند که چه کسي پشت صحنه در قراردادهاي ايران است؟ ريسک تعامل با ايران در دوره پسا برجام تغييري نکرده است.· بانک مرکزي و بانکهاي ايران همچنان در ليست منطقه پولشويي ماده ۳۱۱قانون پاتريوت آمريکا هستند. ايران همچنان به همراه کره شمالي در ليست پرريسک ترين کشورهاي FATF قرار دارند. بيانيه ۱۹ فوريه کارگوه اقدام مالی تصريح مي کند که ايران داراي ريسک تامين مالي تروريسم است و نظام مالي کشورها را تهديد مي کند.»
از این منظر باید گفت بهانه جویی آمریکایی ها برای تن دادن ایران به مکانیسم های نظارتی fatf در واقع نوعی تلاش برای نفوذ در بدنه اقتصادی کشور و کشف ارتباطات مالی جبهه مقاومت است. همان کاری که آمریکایی ها در قضیه دانشمندان هسته ای ایران انجام دادند و با آغاز برخی پروژه های مشترک منطقه ای توانستند به اطلاعات آنها دست پیدا کنند امروز در حوزه مالی نیز مطرح شده است و آمریکایی ها تلاش دارند تا با هر تقدیر بتوانند به سیستم مالی جبهه مقاومت نفوذ کنند و این موضوع نیز امروز به عنوان پیش شرط اجرای برجام در حوزه مالی از طرف غرب مطرح است و ضرورت دارد تا مسئولان با هوشیاری جدی تری این مساله را دنبال کنند.
منبع: نشریه نبض استان زنجان