بويژه، برکت و نعمت اين ماه سراسر رحمت، هر روزه فزون تر از روز قبل مي گردد تا سرانجام درليالي شگفت انگيزتر قدر، از شمار فزون مي شود و از اندازه برون مي گردد و آنگاه که پس از يک ماه دهان فرو بستن از طعام دنيوي و ذکر و تسبيح خداوندي ، عيد فطر از راه مي رسد در اين روز مومنان آنچنان تطهير و پاکيزه مي شوند که جز، انوار حاصل از فطرت خداوندي را در آنان نمي توان نشان کرد. في الواقع ، آنان پس از سي روز زيبايي عبادت و روزه داري پياپي ، همگان به تمامي به فطرت خداوندي خويش باز مي گردند.
گرچه بي هيچ گفتگو و استدلالي نخستين و مهمترين اثر و پيامد ماه بي بديل رمضان ” تعالي روحي ” و ” رشد و فراباليدن معنوي” است اما بي ترديد آثار و پيامدهاي مطلوب متعدد و پرشمار ديگري را نيز مي توان براي آن شمار کرد. يکي از آن پيامدهاي خواستني و شگرف ، افزايش تراز ” امنيت رواني ” در شهروندان جامعه است.
اين بيان برگرفته از شمار زيادي شواهد و يافته پژوهشي است. آن شواهد نشان از آن دارند که ميانگين نمره شهروندان جامعه در مقياس هاي استاندارد سنجش امنيت رواني در روزهاي پاياني ماه مبارک به صورت معني داري بيش از ميانگين نمره آنان در روزهاي قبل از اين ماه است. اين افزايش بدان معنا است که در اين ماه به تدريج دلهره ها ، تشويش ها ، ترس ها ، نگراني ها و غم ها و اندوه ها جاي خود را به آرامش و آسودگي و اطمينان و اميد و خوش بيني داده اند. به تعبير ديگر ، افزون شدن امنيت رواني در ماه مبارک رمضان بدان سبب است که هيجانات منفي ( نظير خشم و نفرت و کينه و غباد و خودخواهي و ترس و … ) در نظام رواني شهروندان تعديل و تلطيف گشته اند و هيجانات مثبت ( نظير شادابي ، خوش خلقي ، خوش بيني ، آرامش و اطمينان و … ) بيش از پيش مجال و فرصت بروز و شکوفايي يافته اند. پيامد اين اتفاق مبارک نيز افزايش سلامت جسماني ، بهبود سطح رواني و ارتقاي کارآيي اجتماعي است.
اما، از اين نکته پر اهميت نيز نبايد غافل بود که ” امنيت رواني ” شقي از شقوق چندگانه ” امنيت اجتماعي ” است و لاجرم بيش و کم شدن آن از عوامل متعدد درون جامعه ، بويژه روابط انساني و تعاملات بين فردي، نيز تاثير مي پذيرد. از همين روي، آنگاه که “روابط انساني ” دستخوش کژکاري مي شود و در تعاملات بين فردي صميميت، يکرنگي و اعتماد رو به نقصان و کاستي مي نهد، احساس امنيت رواني و البته ساير مولفه هاي امنيت اجتماعي دستخوش آسيب مي شود. روابط و تعاملات انساني نيز از شمار زيادي عوامل تاثير مي پذيرد. يکي از مهمترين آن عوامل پاسداشت شعائر ديني و ارج نهادن ارزش هاي معنوي و مذهبي حاکم بر جامعه است.
يعني آنگاه که همگان شعائر و ارزش ها را محترم مي شمارند و کنش ها و رفتارهاي اجتماعي خود را در چارچوب آنها تنظيم مي نمايند، روحيه برادري و احساس اعتماد عمومي بسط مي يابد و در نتيجه آن اطمينان و امنيت دروني و رواني افزايش مي يابد.
ماه مبارک رمضان نزد هر مسلماني از قداست و حرمت و احترام ممتازي برخوردار است و لاجرم در جوامع اسلامي هر رفتاري که نشان از عدم حرمت گذاري و محترم شماري اين ماه عزيز داشته باشد روح و روان مسلمانان را مي آزارد و نقشي عميق در ذهن آنان پديد مي آورد. از همين روي انتظار اين است که يکايک ما در اين ماه مبارک آنگونه رفتار نماييم که در شأن چنين ماه بزرگي است. مطمئناً پاسداشت قداست اين ماه به ويژه با اخلاقي رفتار کردن و واکنش عاطفي و ايماني نشان دادن ، سودهاي فراواني نصيب هر يک از ما خواهد ساخت که کمترين آن افزايش امنيت رواني است. #
معاون اجتماعی ناجا
دکتر سعید منتظرالمهدی