مقدمه:
“حجاب” از ارزنده‌ترين نمودهاي فرهنگي، اجتماعي در تمدن ايراني – اسلامي است که پيشينه آن به قبل از ورود اسلام مي‌رسد، اما در فرهنگ اسلامي به اوج تعالي و منتهاي ارزش و اعتبار خود مي‌رسد. حجاب و عفاف پديده مذهبي – ارزشي مهمي در تعاليم اسلامي مي باشد و توجه به زمينه‌هاي فرهنگي – اجتماعي به عنوان بستر آن بسيار شايسته و لازم مي نمايد و اشاعه و تعميق آن نيازمند آموزش‌هاي بنيادين و مداوم در خانواده، مدرسه، دانشگاه و اجتماع است.
بديهي است که در کنار شرايط مساعد اجتماعي براي ارزش تلقي کردن و الگوپذيري اين فرهنگ، نيازمند دروني و نهادينه شدن آن در وجود افراد مي باشد. بدون شک رسيدن به اين هدف نيازمند مشارکت و توجه جدي همه نهادها و دستگاه‌ها به صورت مستمر و هدفمند مي باشد.
به استناد مصوبه جلسه 566 مورخ 4/5/84 و تصميم جلسه 589 مورخ 14/6/85 شوراي عالي انقلاب فرهنگي رئيس جمهور وقت طي حکمي «محمد حسين صفار هرندي»، وزير محترم فرهنگ و ارشاد اسلامي و رئيس شوراي فرهنگ عمومي را به سمت مسئول پيگيري و نظارت بر امر گسترش فرهنگ عفاف و حجاب منصوب کرد.
براساس اين حکم کليه دستگاههاي مشمول ماده 160 قانون برنامه چهارم توسعه، موظفند براساس راهکارهاي اجرايي گسترش فرهنگ عفاف و حجاب مصوبه جلسه 427 مورخ 13/10/84 شوراي فرهنگ عمومي نسبت به تدوين و تصويب آيين نامه و شيوه نام ههاي اجرايي و نيز راهکارهاي مرتبط با دستگاه متبوع اقدام کنند.
برهمين اساس شوراي عالي انقلاب فرهنگي راهکارهاي اجرايي فرهنگ عفاف و حجاب را در سال 86 تعيين و در آن و ظايف 24 استان را اعلام کرد.
وظايف تخصصي دستگاههاي قانونگذار و اجرايي
وزارت بازرگاني
1- حمايت عملي از طراحان و توليد کنندگان پوشاک‌هاي ساده و اسلامي در جهت ايجاد تنوع در الگوهاي پوشش اسلامي.
2- نظارت مستمر و مؤثر بر عملکرد واحدهاي توليدي پوشاک از طريق سازمان‌هاي مربوطه.
3- حمايت کامل حتي يارانه‌اي از واحدهاي توليدي پارچه‌هاي چادري.
4- کنترل اماکن تجاري عمومي (شامل فروشگاه‌ها، مجتمع‌هاي تجاري، نمايشگاه‌ها و …) از نظر پوشش و بدحجابي.
5- تدوين قوانيني براي ممنوعيت عرضه لباس دست دوم خارجي در کشور.
6- اجراي شيوه‌نامه و ملزم ساختن، واحدهاي توليدي جهت نصب نام تجاري (Brand) بر روي پوشاک توليد شده در داخل.
7- اطلاع رساني و ارتقاء سطح دانش و بينش واحدهاي توليدي، توزيعي، آرايشگاه‌ها، دستگاههاي عرضه لوازم بانوان در مورد حجاب و عفاف.
8- حمايت‌هاي همه جانبه از برگزاري جشنواره‌هاي ادواري و نمايشگاه‌هاي عرضه البسه و لوازم زنان منطبق با الگوهاي ارزشي اسلامي و معرفي واحدهاي نمونه در سطح کشور و خارج از کشور.
9- پيشنهاد قوانين مشخص در مدت 3 ماه براي نظارت بهتر بر توليد و توزيع پوشاک و نحوه برخورد با متخلفان واحدهاي توليدي و استانداردسازي آن به شوراي عالي انقلاب فرهنگي و مجلس شوراي اسلامي.
10- اهتمام براي اجراي مناسب تر مقررات درچيدمان آرايش / تزيين ويترين‌ها و استفاده از مانکن‌ها جهت حفظ حريم عفت عمومي.
11- نظارت بر رعايت اصل عفاف در نوع بسته‌بندي و عدم استفاده از تصويرهاي نامناسب در تبليغات تجاري کالا.
12- تهيه احکام شرعي مرتبط با اسناد و آموزش آن به اصناف توسط وزارت بازرگاني قبل از اخذ مجوز فعاليت.
13- برگزاري نمايشگاه‌هاي لباس ملي و مذهبي جهت ارائه الگوهاي اسلامي و سالم به توليدکنندگان و مصرف کنندگان.
سازمان صدا و سيما
1- اهتمام ويژه در خصوص معرفي و ترويج فرهنگ عفاف به منظور نهادينه سازي و جذاب نمودن آن.
2- تبيين نقش حجاب و عفاف در افزايش سلامت جامعه و بهره‌وري آن از طريق توليد برنامه‌هاي مختلف.
3- فرهنگ‌سازي در زمينه اصلاح پوشش نامناسب و ارائه راه‌حل‌هاي مؤثر و فوري از طريق توليد برنامه‌هاي کارشناسي، گفتمان، توليد فيلم، تيزرهاي تلويزيوني و …
4- تبيين و آموزش احکام شرعي حجاب و عفاف و رعايت حريم عفاف در خانه و اجتماع و آموزش معيارهاي رفتار صحيح زن و مرد جهت برقراري روابط متعادل اجتماعي.
5- به تصوير کشيدن ابعاد شخصيتهاي الهي اسلام چون حضرت زهرا (س)، حضرت زينب (س) و زنان نمونه از صدر اسلام تا دوران معاصر در مناسبت‌هاي مذهبي و ملي و تأثير آن در فرهنگ سازي و گسترش ارزش‌هاي اسلامي به صورت جذاب.
6- ترويج الگوهاي مناسب حجاب از طريق توليد فيلم و سريال و ساير برنامه‌هاي تلويزيوني و انجام مناظره علمي، فرهنگي و هنري در خصوص فلسفه حجاب و عفاف به منظور استحکام بنيه اعتقادي و فرهنگي جوانان.
7- به تصوير کشيدن چهره بانوان محجبه کشورهاي خارجي در زمينه‌هاي مختلف فرهنگي، هنري، اجتماعي و سياسي از طريق برنامه‌هاي تلويزيون و تهيه فيلم از زندگي آنان.
8- تهيه فيلم و ارايه تصوير روشن از تاريخچه و خاستگاه کشف حجاب در ايران به عنوان يک حرکت سياسي با هدف تخريب بنيان‌هاي فکري و عقيدتي و رفتاري زنان در جامعه.
9- آموزش و ترويج احکام شرعي حجاب و پوشش بومي (منطقه‌اي) در جغرافياي جمهوري اسلامي ايران.
10- به تصوير کشيدن زنان تحصيل کرده، ممتاز، متعهد و باحجاب در فيلم‌ها و مجموعه‌هاي هنري و پرهيز از نشان دادن آنان در نقش‌ها و شخصيتهاي عامه و کم‌سواد.
11- نشان دادن وضعيت حقوقي، فرهنگي و اجتماعي زنان در غرب و مقايسه آن با وضعيت زنان در ايران به منظور ايجاد احساس رضايت خاطر زنان ايراني از فرهنگ ديني و پايبندي آگاهانه‌تر آنان به عفاف و حجاب.
12- نشان دادن اثرات منفي فرهنگ مبتذل و غير اخلاقي غرب در زندگي اجتماعي و خانوادگي.
13- انجام تمهيدات لازم براي کاهش تأثيرات منفي سريال‌ها و فيلم‌هاي خارجي متضاد با فرهنگ اسلامي از طريق نقد و بررسي فيلم‌ها و سريال‌ها.
14- معرفي نمونه‌هاي عيني از اساتيد، مربيان، نفرات اول کنکور، المپيادي‌ها و خانواده‌هاي ايثارگران و .. از نظر مظاهر عفاف و حجاب و ساده زيستي.
15- انعکاس موفقيت‌هاي جوانان خصوصاً دختران در ابعاد مختلف با هدف احيا و تقويت شخصيت و منزلت اجتماعي آنها.
16- تهيه فيلم و گزارش از زندگي زنان فعال در عرصه‌هاي خانوادگي، مديريتي، علمي، فرهنگي و هنري با محوريت موضوع «عفاف و پوشش».
17- آشنا نمودن خانواده‌ها و جوانان نسبت به برگزاري ازدواج کم هزينه و ساده با توجه به شرايط اقتصادي جامعه.
18- بازنگري در شرايط انتخاب فيلم‌ها و سريال‌هاي خارجي بر اساس ملاک‌هاي حجاب و عفاف.
19- تهيه برنامه‌هاي متناسب با فرهنگ حجاب و عفاف براي کودکان و استفاده از قهرمان‌هاي عروسکي مطرح در کارتون‌ها و برنامه‌هاي کودک نظير (علي کوچولو، کلاه قرمزي و … در ترويج فرهنگ عفاف و حجاب با همکاري کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان)
20- تهيه برنامه‌هاي مختلف در خصوص تاريخچه و جايگاه پوشش و حجاب در غرب، تبيين علل و عوامل آن و چگونگي رواج فرهنگ برهنگي در سده‌هاي اخير در آن جوامع.
21- نظارت مستمر بر تبليغات تجاري به منظور جلوگيري از ايجاد روحيه مصرف گرايي و تجمل پرستي به عنوان عوامل ترويج بي مبالاتي اخلاقي و سوق آن به سوي تبليغات و آگهي‌ها فرهنگي و اخلاقي.
22- تدوين سياست‌هاي روش و مشخص در مورد سبک لباس و آرايش هنرمندان، مجريان زن و مرد و … در برنامه‌ها، فيلم‌هاي سينمايي، تاتر و … با محوريت عفاف و حجاب.
23 – اطلاع رساني مناسب و دقيق به خانواده‌ها در مورد علل آسيب‌هاي اجتماعي و انحرافات در خصوص زنان بي سرپرست، کودکان خياباني، طلاق، اعتياد، فرار دختران و نشان دادن عدم رعايت عفاف و حجاب در بروز اين آسيب‌ها.
24- انعکاس عواقب منفي استفاده از فيلم‌ها، نوارهاي مبتذل و حضور در گروه‌هاي منحرف بر زندگي فردي اجتماعي از طريق برنامه‌هاي مناسب به صورت طبيعي و غير عمدي.
25- نشان دادن اثرات منفي تاثير فرهنگ مبتذل و غير اخلاقي غرب در زندگي اجتماعي نوجوانان به صورت طبيعي.
26- بيان آيات و روايات و توصيه‌هاي ديني در مورد مسئوليت مشترک زن و مرد در رعايت نگاه، رفتار و گفتار.
27 اتخاذ سياست‌هاي انضباطي در خصوص بازيگران زن صدا و سيما و جلوگيري از تجليل و تبليغ چهره‌هايي که در مناظر اجتماعي و عمومي با ظاهر و پوشش بد حضور پيدا مي‌کنند.
28- ترغيب و تشويق توليد کنندگان آثار فرهنگي که راهکارهاي بديع و جذاب در راستاي تعميق و توسعه فرهنگ عفاف ارائه نمايند.
29- تجليل از هنرمندان و فرهنگ سازان متعهد که در اشاعه فرهنگ عفاف و حجاب صاحب اثر و نظر مي باشند.
30 – افزايش سطح آگاهي خانواده‌ها از طريق رسانه ملي در مورد اهميت فرهنگي عفاف و حجاب.
31- سفارش ساخت و توليد آثار برجسته و تاثير گذار در موضوع حجاب.