فضای شهری و جای خالی برخی طراحیهای ویژه، محدودیتهای بسیاری را برای معلولان ایجاد کرده است، اما انتقاد اصلی عمده معلولان بحث بیکاری و به بیان بهتر، احترام به حقوقشان است. اگر بخواهید به صحبتهای معلولان و مشکلاتشان گوش کنید، بد نیست سری به گردهماییهای فرهنگی و ورزشی این قشر بزنید.
حقوق شهروندی معلولان
۲۰۰معلولی که دورهم جمع شدهاند، عضو گروه مردمنهادی هستند که مدیرعامل آن نیز روی ویلچر نشسته است.
شهرام مبصر، مؤسس «ان.جی.او» پیامآوران ساحل امید، وقتی از اولین هدف شکلگیری این مجموعه در سه سال قبل صحبت میکند، میتوان به میزان تنهایی معلولان پیبرد.
او میگوید: هدف ما این است که معلولان را تشویق کنیم از خانههایشان بیرون بیایند.
درواقع تلاش اصلی این ان.جی.او که با مجوز سازمان بهزیستی کشور تشکیل شده است و بیش از یک هزار و ۵۰۰عضو دارد، این است که با طراحی مسابقات ورزشی و تورهای گردشگری، زمینهای را برای دورهمی معلولان فراهم کند تا آنها بیشتر به جامعهای بیایند که خودشان عضوی از آن هستند.
وی با اشاره به معلولان ضایعه نخاعی که بسیاری از آنها براساس حادثه یا تصادف دچار این معلولیت شدهاند، میگوید: ما بالغبر ۱۷هزار پرونده معلولان ضایعه نخاعی در بانک اطلاعاتی سازمان بهزیستی داریم.
این تعداد پرونده تقریبا یکسوم تا یکچهارم پروندههای کل کشور را تشکیل میدهند، یعنی آمار ضایعه نخاعی باید چهار برابر این تعداد ثبت شده باشد. ممکن است در همسایگی ما معلولانی زندگی کنند که ما نسبت به آنها نه اطلاعی داریم و نه حقوق آنها را رعایت میکنیم، غافل از اینکه هر کدام از ما یا نزدیکانمان ممکن است بر اثر یک حادثه یا بیماری، دچار معلولیت شویم.
وی تأکید میکند: مهمترین انتقاد ما بیتوجهی به حقوق شهروندان معلول است که بیشتر آن هم حاصل عدم اطلاعرسانی دقیق است. از پارک کردن خودرو در مسیر عبور معلولان بگیرید تا اشغال فضای مخصوص آنها در وسایلنقلیه عمومی و… باید مردم را نسبت به حقوق جامعه معلولان آگاهتر کرد.
اشتغال، نیاز اصلی معلولان
هادی افخمی، یکی از معلولان جسمی حرکتی جامعه معلولان کشورمان است. وقتی پای صحبت او که با همسر معلول و کودکش به مسابقات ورزشی معلولان میروند، بنشینید، میگوید: بسیاری از معلولان تحصیلات دانشگاهی دارند، در آزمونهای استخدامی پذیرفته میشوند، اما هنگامی که برای مصاحبه حضوری میروند، بهصرف معلول بودن آنها را کنار میگذارند.
او ادامه میدهد: کسی از کار و توانمندی ما نمیپرسد، همینکه بفهمند معلول هستیم، کنار گذاشته میشویم. الان بسیاری از معلولان باوجود توانمندی و مدارک دانشگاهی، در شغلهایی مانند تلفنچی مشغول کار هستند.
حقوق شهروندی
مصطفی چقایی، رئیس هیئت مدیره انجمن معلولان استان مرکزی نیز با بیان اینکه اصلاح بیمه درمانی، اشتغال مناسب و مسکن مهمترین نیازهای جامعه معلولان است، بیان میکند: مشکلات کلان این قشر از جامعه شاید به اندازه انگشتان یک دست هم نرسد، اما متأسفانه همواره از برطرف کردن این مشکلات غافل بودهایم.
وی با تأکید بر این نکته که انجمنهای مردمنهاد و سمنها، سپردفاعی و تأمینکننده نیاز جامعه نیستند، عنوان کرد: هر موضوعی در جامعه متولی خاص خود را دارد که مسائل هر حوزه باید ازطریق سازمان مربوطه که بودجه و برنامه مشخصی دارد، پیگیری شود و سازمانهای مردمنهاد درحقیقت رصدکننده مسائل جامعه و یاریگر مسئولان و نیازهای خارج از حیطه وظایف یک سازمان دولتی هستند.
چقایی بیان میکند: متأسفانه در برخی مسائل اجتماع ازجمله جامعه معلولان، با نارسایی رسیدگی به امور توسط متولی تعیینشده هستیم که از ضعفهای قانونی، ضعف بودجه یا عملکرد ضعیف نشأت میگیرد.
وی ادامه میدهد: نیاز معلولان را نمیتوان نادیده گرفت و بر این اساس با کمکهای مردمی و تلاشهایی که صورت گرفته، کارگاه اشتغال راهاندازی و همچنین خدمات فرهنگی هنری نیز ازطریق انجمنهای مربوطه به معلولان عضو ارائه میشود. رئیس هیئت مدیره انجمن معلولان استان مرکزی، در پایان به این نکته اشاره میکند که باید قوانین وضع شده در رابطه با معلولان اجرا و قوانین حمایتی از این قشر، همچنین اصلاح قوانین پیگیری شود و باید توجه داشت که بهرهمندی از حقوق شهروندی، حق معلولان است.