سخنگوی وزارت بهداشت با اشاره به شاخص مرگ و میر مادران باردار در کشور، درباره وضعیت کشور در زمینه تعداد پزشک متخصص گفت: هنوز در کشور کمبود متخصص وجود دارد و یکی از علل اصلی آن توزیع و نحوه استقرار متخصصین است.
به گزارش سادس، دکتر ایرج حریرچی در نشست خبری وزارت بهداشت با بیان اینکه کاهش مرگ و عوارض ناشی از بارداری و زایمان در مادران باردار یکی از شاخص‌های مهم بهداشتی درمانی در هر کشوری است، گفت: بارداری و فرزندآوری یکی از شیرین‌ترین خاطره خانواده است و قاعدتا خانواده‌ها انتظار ندارند که با عوارض و مرگ و میر همراه باشد، ولی در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب تعداد زیادی از زنان جوان ایرانی در حین بارداری و زایمان و یا بعد زایمان دچار مرگ و یا عوارض قابل توجه می‌شدند.
وی افزود: خوشبختانه با اقدامات انجام شده در ۴۰ سال اخیر، میزان مرگ و میر مادران باردار در ایران به میزان بسیار قابل توجهی کاهش یافته است. همه کشورهای جهان تحت عنوان اهداف توسعه هزاره متعهد به کاهش ۷۵ درصدی میزان مرگ و میر مادران باردار در دوره ۲۵ ساله ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ شده بودند. در آخرین گزارش سازمان جهانی بهداشت که در سال ۲۰۱۶ منتشر شده، کشور ایران جزو موفق‌ترین کشورها در دستیابی به این هدف توسعه هزاره اعلام شده است و جمهوری اسلامی ایران بیش از ۷۵ درصد مرگ و میر مادران را کاهش داده است. هدف اصلی ایران و دیگر کشورها در مقطع زمانی کنونی پایان دادن به مرگ‌های قابل اجتناب مادران باردار است.
زایمان؛ شایع‌ترین علت پذیرش در بیمارستان‌ها
آمار مرگ‌ومیر مادران باردار
حریرچی با بیان اینکه شایع‌ترین علت پذیرش در کل بیمارستان‌های کشور، زایمان است، ادامه داد: در سال ۹۵ در کشور یک میلیون و ۲۸۰ هزار و ۵۴ زایمان چه به صورت طبیعی و چه به صورت سزارین انجام شده است که از این میزان زایمان ۲۷۷ مورد مرگ و میر مادران باردار در کل کشور بوده است. به عبارت دیگر از هر ۱۰۰هزار زایمان، ۱۸.۱ مورد مرگ و میر داشته‌ایم که نسبت به سال‌های گذشته و نسبت به کشورهای مشابه آمار بسیار خوبی است. در ۲۵ سال پیش این آمار ۹۰ مورد مرگ و میر باردار به ازای هر ۱۰۰ هزار زایمان در کشور بوده است. در سال ۱۳۵۶ تعداد مرگ و میر مادران ۲۷۴ در ۱۰۰ هزار زایمان بوده است که رسیدن به عدد ۱۸.۱ در ۱۰۰هزار نشان دهنده کاهش بیش از ۹۳ درصدی در مرگ و میر مادران در طی ۴۰ سال بعد از انقلاب است.
۲ علت اصلی مرگ‌ومیر مادران باردار
وی ادامه داد: با وجود این کاهش چشمگیر و این موفقیت عظیم هنوز باید اقدامات دیگری برای کاهش مرگ و میر مادران باردار خصوصا در بعضی استان‌ها انجام شود. هدف اصلی وزارت بهداشت، کاهش مرگ و میر مادران به زیر ۱۰ در هر ۱۰۰هزار مورد زایمان یا کمتر از یک مورد مرگ و میر در هر ۱۰ هزار زایمان است. دو علت اصلی مرگ و میر مادران خونریزی و مسمومیت حاملگی است. یک موضوع زمینه‌ای در میزان مرگ و میر مادران، افزایش سن بارداری است. میزان مرگ و میر مادران باردار در سن بالاتر از ۳۵ سال سه برابر مادران زیر ۳۰ سال و در مادران باردار بیش از ۴۰ سال بیش از چهار برابر مادران زیر ۳۰ سال است.
کاهش آمار زایمان سزارین در کشور
حریرچی همچنین گفت: در شش ماهه اول سال ۹۷ آمار سزارین کل کشور ۵۰ درصد بوده است که نسبت به شش ماهه اول سال ۹۶ کاهش داشته است. آمار سزارین نخست‌زا از ۴۸.۳ درصد در شش ماهه اول سال ۹۶ به ۴۷.۵ درصد در شش ماهه اول سال ۹۷ رسیده است. گرچه در سال‌های بعد از اجرای طرح تحول سلامت، روند کاهشی در میزان سزارین ایجاد شده است و از رقم ۵۶ و ۵۵.۶ درصدی سزارین کل و سزارین نخست‌زا به ارقام ۵۰ و ۴۷.۵ درصدی رسیده است، ولی هنوز تا رسیدن به رقم مطلوب ۱۰ الی ۱۵ درصد سزارین در کل زایمان‌ها نیاز به اقدامات بیشتری است. در شرایط فعلی آمار سزارین در ایسلند ۱۴.۸ درصد در هلند ۱۷ درصد در انگلستان ۲۴ درصد و در امریکا ۳۳ درصد است.
ایران چند پزشک متخصص و فوق تخصص دارد؟
وی در ادامه درباره آمار متخصصین کشور، گفت: ۳۹ هزار و ۳۹۸ متخصص و فوق تخصص پزشکی در کشور فعال هستند. از این تعداد، ۴۶۰۳ متخصص داخلی، ۴۵۴۴ متخصص زنان و زایمان، ۳۹۲۰ متخصص اطفال، ۳۳۲۷ متخصص بیهوشی و ۳۲۴۳ متخصص جراحی عمومی و زیرتخصص‌های مربوطه در کشور مشغول به فعالیت هستند. همچنین ۲۳۶۱ متخصص رادیولوژی، ۲۰۵۴ متخصص قلب وعروق، ۱۷۰۹ متخصص ارتوپدی، ۱۶۹۹ متخصص روانپزشکی و ۱۶۹۴ متخصص چشم و زیر تخصص‌های مربوطه فعال هستند.
حریرچی افزود: با این که در سال‌های اخیر تعداد متخصصین در کشور افزایش قابل توجهی یافته است و افزایش حدود ۱۰ برابری نسبت به قبل از انقلاب داریم، ولی هنوز نارضایتی و شکایات متعددی در مورد کمبود نیروی متخصص خصوصا در مناطق کم برخوردار وجود دارد. یک علت اصلی در این زمینه کمبود کلی پزشک و متخصص در کشور نسبت به جمعیت و نسبت به کشورهای مشابه است.
استقرار بیش از ۵۰ درصد پزشکان متخصص در تهران
وی ادامه داد: تعداد ۳۹ هزار و ۳۹۸ متخصص نشان دهنده نسبت ۴.۸ متخصص به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت است که در کشورهای مشابه و برخوردار دو تا پنج برابر و حتی بیش از پنج برابر متخصص به ازای جمعیت کشور وجود دارد. به عبارت دیگر هنوز در کشور کمبود متخصص به طور کلی و در بعضی رشته‌ها به طور خاص وجود دارد. به عنوان مثال با تعداد ۹۴۵ جراح اعصاب در کشور ۸۱.۵ میلیونی و وسعت ۱۶۴۸۰۰۰ کیلومتر مربعی تامین جراح اعصاب در مناطق مختلف کشور بسیار مشکل است. علت اصلی دیگر مشکل توزیع و نحوه استقرار متخصصین در کشور است. به عنوان مثال در بعضی رشته‌های تخصصی بیش از ۵۰ درصد متخصصین در تهران و در بعضی رشته‌ها در مجموع بیش از ۷۰ درصد متخصصین در تهران و کلان شهر ها مستقر هستند.
سخنگوی وزارت بهداشت افزود: اکثر متخصصین بعد از فارغ التحصیلی به طور متوسط حدود سه سال برای انتخاب محل خدمت در اختیار وزارت بهداشت هستند و محل انجام خدمت در مابقی دوره فعالیت را خود انتخاب می‌کنند که به دلیل استانداردهای زندگی و ترجیح خانوادگی، معمولا در کلان شهرها و نقاط برخوردار مستقر می‌شوند. با افزایش ظرفیت سال‌های اخیر و مصوبات چند ساله اخیر در مورد اختصاص سهمیه خاص به مناطق محروم و تعهد خدمتی معادل سه برابر دوره خدمتی، امید می‌رود که قسمت عمده‌ای از این مشکلات حل شود.
ادامه دارد